📐 Açısal Momentum Nedir?
Açısal momentum, dönen bir cismin dönme hareketini sürdürme eğilimini ifade eden fiziksel bir büyüklüktür. Doğrusal momentumun dönme hareketindeki karşılığı olarak düşünülebilir. 🎡
📝 Açısal Momentum Formülleri
Açısal momentum genellikle L harfiyle gösterilir ve iki temel formülle hesaplanır:
- 🎯 Noktasal Cisim İçin: \( L = m \cdot v \cdot r \)
- 🔄 Katı Cisim İçin: \( L = I \cdot \omega \)
🧠 Formüllerin Açıklamaları
📍 Noktasal Cisim Formülü: \( L = m \cdot v \cdot r \)
Bu formül, bir noktasal cismin sabit bir eksen etrafında dönmesi durumunda kullanılır:
- ✅ m: Cismin kütlesi (kg)
- ✅ v: Cismin çizgisel hızı (m/s)
- ✅ r: Dönme eksenine olan dik uzaklık (m)
🔧 Katı Cisim Formülü: \( L = I \cdot \omega \)
Bu formül, katı cisimlerin kendi eksenleri etrafında dönmesi durumunda kullanılır:
- ✅ I: Eylemsizlik momenti (kg·m²)
- ✅ ω: Açısal hız (rad/s)
💡 Önemli Noktalar
- 📌 Açısal momentum vektörel bir büyüklüktür
- 📌 SI birimi kg·m²/s'dir
- 📌 Dış kuvvet momenti olmadığında korunur
- 📌 Buz patencilerinin kollarını kapatarak hızlanması açısal momentum korunumuna örnektir ⛸️
🔍 Örnek Hesaplamalar
🎯 Örnek 1: Noktasal Cisim
Kütlesi 2 kg olan bir cisim, 3 m yarıçaplı dairesel yörüngede 4 m/s hızla dönüyor. Açısal momentumu hesaplayalım:
\( L = m \cdot v \cdot r = 2 \cdot 4 \cdot 3 = 24 \) kg·m²/s
🔄 Örnek 2: Katı Cisim
Eylemsizlik momenti 5 kg·m² olan bir disk 2 rad/s açısal hızla dönüyor. Açısal momentumu hesaplayalım:
\( L = I \cdot \omega = 5 \cdot 2 = 10 \) kg·m²/s
🌟 Gerçek Hayat Örnekleri
- 🌀 Dönen bir buz patencisi (kollarını içeri çekince hızlanır)
- 🚀 Uyduların yörüngede dönüşü
- 🎡 Dönme dolap ve diğer dairesel hareket yapan araçlar
- ⚽ Topa verilen falso (spin)
