Amasya Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevi Devleti arasında 1555 yılında imzalanan ve iki devlet arasındaki ilk resmi barış antlaşması olma özelliği taşıyan önemli bir diplomatik belgedir. Bu antlaşma, Kanuni Sultan Süleyman döneminde gerçekleşmiş ve Osmanlı-Safevi ilişkilerinde yeni bir dönemi başlatmıştır.
Osmanlı-Safevi çatışmasının kökenleri, 16. yüzyıl başlarına kadar uzanmaktadır. Safevi Devleti'nin Şii mezhebini benimsemesi ve Osmanlı topraklarında Şii propagandası yapması, iki devlet arasında dini ve siyasi gerilimlere yol açmıştır. Kanuni Sultan Süleyman'ın 1534-1535 ve 1548-1549 yıllarındaki İran seferleri, bu gerilimin askeri boyuta taşınmasına neden olmuştur.
1553-1555 yılları arasında gerçekleşen Nahçıvan Seferi sonucunda, iki taraf da sürekli savaşın yıpratıcı etkilerini hissetmeye başlamıştır. Bu durum, barış arayışlarını gündeme getirmiş ve müzakereler Amasya'da yapılmıştır. Antlaşma, Osmanlı tarafında Sokullu Mehmet Paşa'nın da katkılarıyla 29 Mayıs 1555 tarihinde imzalanmıştır.
Amasya Antlaşması, Osmanlı-Safevi ilişkilerinde önemli bir dönüm noktası olsa da kalıcı bir barış sağlayamamıştır. Antlaşma, 1578 yılına kadar yaklaşık 23 yıl yürürlükte kalmış, bu tarihten sonra yeniden çatışmalar başlamıştır. Ancak, bu antlaşma ile belirlenen sınırlar büyük ölçüde 1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması'na kadar temel alınmıştır.
Amasya Antlaşması, Osmanlı diplomasi tarihinde önemli bir yer tutmakta ve 16. yüzyıl Ortadoğu siyasetini şekillendiren kritik belgelerden biri olarak kabul edilmektedir.
