📚 Anayasa Hukuku 1: Genel Esaslar Vize Sınavı Çıkmış Soruları
Anayasa Hukuku 1 dersinin genel esaslar konusunu kapsayan vize sınavlarında sıklıkla karşılaşılan soru tiplerini ve önemli kavramları aşağıda bulabilirsiniz:
🏛️ Anayasanın Temel Nitelikleri
- 📜 Anayasanın Tanımı: Bir devletin temel yapısını, organlarını, bu organların birbirleriyle olan ilişkilerini ve bireylerin temel hak ve özgürlüklerini düzenleyen temel hukuk belgesidir.
- ⚖️ Anayasanın Üstünlüğü İlkesi: Anayasanın, hukuk sisteminin en üstünde yer alması ve diğer tüm hukuk kurallarının anayasaya uygun olması gerekliliğidir.
- 🔒 Anayasanın Katılığı: Anayasanın değiştirilmesinin diğer kanunlara göre daha zor usullere bağlanmış olmasıdır. Bu, anayasanın istikrarını korumayı amaçlar.
⚖️ Devletin Unsurları
- 🌍 Ülke (Vatan): Devletin üzerinde egemenlik kurduğu coğrafi alandır.
- 👨👩👧👦 Halk (Ulus): Aynı devlet çatısı altında yaşayan, ortak değerlere sahip insan topluluğudur.
- 🛡️ Egemenlik (Hâkimiyet): Devletin ülkesi üzerinde mutlak ve bölünmez bir otoriteye sahip olmasıdır.
📜 Anayasa Türleri
- ✍️ Yazılı Anayasalar: Bir anayasa metninde toplanmış olan anayasalardır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası yazılı bir anayasadır.
- 🗣️ Yazısız (Teamüli) Anayasalar: Anayasa kurallarının örf ve adetlere, geleneklere ve yargı kararlarına dayandığı anayasalardır. İngiltere Anayasası yazısız bir anayasadır.
- 💪 Yumuşak Anayasalar: Değiştirilmesi diğer kanunlar gibi kolay olan anayasalardır.
- 🧱 Sert Anayasalar: Değiştirilmesi diğer kanunlara göre daha zor usullere bağlanmış olan anayasalardır.
🏛️ Hükümet Sistemleri
- 👑 Monarşi: Devlet başkanının (genellikle bir kral veya kraliçe) kalıtsal olarak belirlendiği ve ömür boyu görev yaptığı hükümet sistemidir.
- 🏛️ Cumhuriyet: Devlet başkanının seçimle belirlendiği ve belirli bir süre için görev yaptığı hükümet sistemidir.
- 🤝 Parlamenter Sistem: Yürütme organının (hükümet) yasama organına (parlamento) karşı sorumlu olduğu hükümet sistemidir.
- 🛡️ Başkanlık Sistemi: Yürütme organının (başkan) yasama organından bağımsız olduğu ve her iki organın da doğrudan halk tarafından seçildiği hükümet sistemidir.
- ⚖️ Yarı Başkanlık Sistemi: Hem parlamenter hem de başkanlık sistemlerinin özelliklerini taşıyan, yürütme yetkisinin devlet başkanı ve başbakan arasında paylaşıldığı hükümet sistemidir.
🗳️ Seçim Sistemleri
- 🧮 Çoğunluk Sistemi: Bir seçim bölgesinde en çok oyu alan adayın seçildiği sistemdir.
- 💯 Nispi Temsil Sistemi: Siyasi partilerin aldıkları oy oranında parlamentoda temsil edilmelerini sağlayan sistemdir.
- 📊 Karma Sistem: Hem çoğunluk hem de nispi temsil sistemlerinin bir arada kullanıldığı sistemdir.
📜 Temel Hak ve Hürriyetler
- 🔒 Kişi Hakları: Yaşama hakkı, vücut bütünlüğüne dokunulmazlık, özel hayatın gizliliği, konut dokunulmazlığı, haberleşme özgürlüğü gibi haklardır.
- 🤝 Siyasi Haklar: Seçme ve seçilme hakkı, siyasi parti kurma hakkı, kamu hizmetlerine girme hakkı gibi haklardır.
- 🌱 Sosyal ve Ekonomik Haklar: Çalışma hakkı, sendika kurma hakkı, toplu sözleşme yapma hakkı, sosyal güvenlik hakkı, eğitim hakkı gibi haklardır.
❓ Örnek Vize Soruları
Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi anayasanın temel niteliklerinden biri değildir?
- A) Anayasanın üstünlüğü
- B) Anayasanın katılığı
- C) Anayasanın kanuniliği
- D) Anayasanın bağlayıcılığı
- E) Anayasanın genelliği
Doğru Cevap: C) Anayasanın kanuniliği
Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi devletin unsurlarından biri değildir?
- A) Ülke
- B) Halk
- C) Egemenlik
- D) Hükümet
- E) Teşkilat
Doğru Cevap: E) Teşkilat
Soru 3: Güçler ayrılığı ilkesi ilk olarak hangi düşünür tarafından ortaya atılmıştır?
- A) John Locke
- B) Jean-Jacques Rousseau
- C) Montesquieu
- D) Thomas Hobbes
- E) Immanuel Kant
Doğru Cevap: C) Montesquieu
