📚 AÖF Telif Hakları: Temel Kavramlar
- 🔑 Telif Hakkı Nedir? Bir fikir veya sanat eserinin yaratıcısına tanınan yasal haklardır. Bu haklar, eserin izinsiz kopyalanmasını, dağıtılmasını veya değiştirilmesini engeller.
- ©️ Eser Kavramı: Telif hakkı, sadece somut hale getirilmiş eserler için geçerlidir. Fikirler telif hakkıyla korunmaz, ancak o fikirlerin ifade biçimleri korunur.
- ✍️ Telif Hakkı Süresi: Türkiye'de, eser sahibinin yaşamı boyunca ve ölümünden sonra 70 yıl süreyle devam eder.
- 🛡️ Telif Hakkının Kapsamı: Eserin çoğaltılması, yayılması, işlenmesi, temsil edilmesi ve işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletilmesi gibi hakları içerir.
⚖️ AÖF Etik İlkeleri: Sınırları Aşmamak
- 🎯 Dürüstlük: Akademik çalışmalarda ve sınavlarda dürüst olmak, başkalarının fikirlerini kaynak göstermeden kullanmamak önemlidir.
- 🤝 Adalet: Tüm öğrencilere eşit davranmak, değerlendirmelerde adil olmak etik bir zorunluluktur.
- 🌱 Sorumluluk: Öğrenme sürecinde aktif rol almak, verilen görevleri zamanında ve eksiksiz yerine getirmek sorumluluk bilincinin bir göstergesidir.
- احترام Saygı: Öğretim üyelerine, diğer öğrencilere ve farklı görüşlere saygı duymak, etik davranışın temelidir.
🤔 Çıkmış Soru Analizi: Telif ve Etik İhlalleri
❓ Örnek Soru 1:
Bir öğrenci, internetten bulduğu bir makaleyi kaynak göstermeden ödevinde kullanmıştır. Bu durum hangi etik ihlaline girer?
- 🅰️ Telif hakkı ihlali
- 🅱️ Plagiarism (intihal)
- 🅲 Gizlilik ihlali
- 🅳 Ayrımcılık
Doğru Cevap: 🅱️ Plagiarism (intihal)
❓ Örnek Soru 2:
Aşağıdakilerden hangisi telif hakkıyla korunan bir eserin izinsiz kullanımına örnek oluşturmaz?
- 🅰️ Bir kitabın tamamının fotokopi çekilerek dağıtılması
- 🅱️ Bir şarkının izinsiz olarak internette paylaşılması
- 🅲 Bir filmin korsan DVD'sinin satılması
- 🅳 Bir makaleden kısa bir alıntının kaynak gösterilerek kullanılması
Doğru Cevap: 🅳 Bir makaleden kısa bir alıntının kaynak gösterilerek kullanılması
❓ Örnek Soru 3:
Bir araştırmacı, anket verilerini analiz ederken katılımcıların kimliklerini ifşa etmiştir. Bu durum hangi etik ilkesinin ihlalidir?
- 🅰️ Dürüstlük
- 🅱️ Gizlilik
- 🅲 Tarafsızlık
- 🅳 Adalet
Doğru Cevap: 🅱️ Gizlilik
❓ Örnek Soru 4: (LaTeX ile gösterim)
Bir öğrenci, sınavda aşağıdaki matematiksel ifadeyi içeren bir soruyu çözmek yerine, bir arkadaşından yardım almıştır. Bu durum hangi etik ilkeye aykırıdır?
Soru: $\int_{0}^{1} x^2 dx$
- 🅰️ Dürüstlük
- 🅱️ Saygı
- 🅲 Sorumluluk
- 🅳 Adalet
Doğru Cevap: 🅰️ Dürüstlük
