Her yıl milyonlarca sürücünün aşina olduğu bir terim: Araç Muayenesi. Peki, özellikle Türkiye'deki en yaygın adıyla TÜVTÜRK muayenesi tam olarak nedir, neden önemlidir ve süreç nasıl işler? Bu yazıda, sadece bir zorunluluk olmanın ötesinde, trafik güvenliğinin temel taşı olan bu sistemi her yönüyle ele alıyoruz.
Araç muayenesi, motorlu kara taşıtlarının teknik açıdan sağlamlığını, çevreye ve trafik güvenliğine uygunluğunu yetkili kuruluşlar tarafından periyodik olarak kontrol ettirme işlemidir. Türkiye'de bu hizmet, 2005 yılından bu yana TÜVTÜRK Araç Muayene İstasyonları tarafından verilmektedir. TÜVTÜRK, bu alanda tek yetkili kuruluş olup, devlet tarafından denetlenen bir anonim şirkettir.
Muayene sadece bir "kâğıt işi" veya ceza alma korkusundan ibaret değildir. Temel amaçları şunlardır:
Muayene periyotları aracın yaşına ve tipine göre değişiklik gösterir. İşte genel hatlarıyla muayene takvimi:
Taksi, minibüs, kamyon gibi ticari araçlar ile motosikletlerin muayene periyotları daha sıktır (genellikle yılda bir). Resmi araçlar ve traktörler için de farklı kurallar geçerlidir.
TÜVTÜRK istasyonlarında araçlar, yaklaşık 150'yi aşkın noktadan kontrol edilir. Başlıca kontrol noktaları şunlardır:
Fren performansı, frenleme kuvveti dengesi ve el freni kontrolü.
Direksiyon boşluğu, rot başları, amortisör ve süspansiyon sağlamlığı.
Far, sinyal, stop, park ve plaka lambalarının çalışması ve ayarı.
Lastik diş derinliği (1.6 mm sınır), lastiklerde yırtık/şişlik olmaması, jant ve aksların durumu.
Araç çerçevesinde pas, kırık, çatlak olmaması, kapıların güvenli şekilde kapanması.
Benzinli araçlarda CO (Karbonmonoksit), dizel araçlarda duman opasite (yoğunluk) değerlerinin yasal sınırlar içinde olması.
İlk yardım çantası, yangın söndürücü, stepne/onarım seti, üçgen reflektörün bulunması ve geçerli olması.
Muayeneden geçen araçlara, bir sonraki muayene tarihini gösteren bir Muayene Belgesi (Raporu) ve aracın ön camına yapıştırılan bir etiket verilir.
Eğer araç kaldıysa, eksik veya arızalı parçaların onarım/değişiminin yapılması ve 30 gün içinde (bazı kritik hatalar için 15 gün) ücretsiz re-muayene yapılması gerekir. Bu sürede muayenesi geçersiz sayılır ve trafikte yakalanırsa cezai işlem uygulanır.
Araç muayenesi, sorumlu bir araç sahibi ve sürücü olmanın gereğidir. Sadece cezai yaptırımlardan kaçınmak için değil, kendinizin, sevdiklerinizin ve diğer yol kullanıcılarının güvenliği için düzenli olarak yaptırılması gereken bir güvenlik hizmetidir. TÜVTÜRK istasyonları, bu kapsamlı kontrolü standart ve tarafsız bir şekilde sunarak, yollardaki güvenliğin sessiz kahramanları olarak hizmet vermeye devam etmektedir.
