Jane Austen'ın 1813'te yayımlanan başyapıtı Aşk ve Gurur (Pride and Prejudice), yalnızca bir aşk romanı değil, aynı zamanda 19. yüzyıl İngiliz toplumunun keskin bir sosyal eleştirisidir. Roman, sınıf, aile, evlilik ve bireyin kendi önyargılarıyla yüzleşmesi gibi evrensel temaları işler. İşte bu edebi şaheserin karakterleri, olay örgüsü ve temalarıyla bir özeti.
Bingley ve Darcy, Bennet ailesinin yaşadığı Meryton kasabasına taşınır. Bingley, Jane ile hemen yakınlaşırken, Darcy, Elizabeth'in sosyal statüsünü küçümseyerek onu reddeder ve Elizabeth de Darcy'yi kibirli biri olarak görür. İlk izlenimler, derin bir karşılıklı önyargının temelini atar.
Darcy, Bingley'yi Jane'den uzaklaştırır. Aynı zamanda, Elizabeth, Wickham'ın yalanlarıyla Darcy hakkında daha da olumsuz bir fikir edinir. Darcy, Elizabeth'e beklenmedik bir evlilik teklifinde bulunur, ancak teklifi Elizabeth'in gururunu ve önyargılarını yüzüne vuran bir reddle sonuçlanır. Darcy, Elizabeth'e durumu açıklayan bir mektup yazarak Wickham'ın yalanlarını ve Jane konusundaki iyi niyetli müdahalesini anlatır.
Elizabeth, mektubu okuduktan ve Darcy'nin Pemberley'deki malikânesini ziyaret ettikten sonra onun gerçek karakterini anlamaya başlar. Gururu kırılmış, önyargıları dağılmıştır. Darcy ise tevazu ve nezaket göstermeyi öğrenmiştir. Elizabeth'in küçük kız kardeşi Lydia'nın Wickham ile kaçması üzerine, Darcy'nin onursuz bir skandalı örtbas etmek için sessizce müdahale ettiğini öğrenen Elizabeth, ona karşı hisleri tamamen değişir.
Her iki karakter de kendi kusurlarıyla yüzleşip değiştikten sonra, Darcy bir kez daha evlilik teklif eder ve bu kez Elizabeth kabul eder. Bingley ve Jane de birleşir. Roman, gururun ve önyargının aşkın önünde nasıl engel olduğunu, ancak öz farkındalık ve değişimle bu engellerin aşılabileceğini göstererek sona erer.
Aşk ve Gurur, isminin de işaret ettiği gibi, iki ana kusuru merkeze alır: Darcy'nin sosyal statüsünden kaynaklanan gururu ve Elizabeth'in ilk izlenimlere dayanan önyargısı. Roman, gerçek aşkın ve mutluluğun, bu tür yüzeysel engelleri aşarak, karakterin derinliklerine bakmakla mümkün olduğunu savunur.
Austen aynı zamanda, kadınların ekonomik güvenlik için evlenmek zorunda kaldığı bir dönemde, Elizabeth Bennet gibi bir karakter yaratarak, akıl ve erdemin parayla ve statüyle olan ilişkisini sorgulatır. Eser, günümüzde hâlâ popülerliğini koruyor çünkü insan ilişkilerindeki yanılgılar, sosyal baskılar ve kişisel gelişim temaları zamansızdır.
Sonuç olarak, Aşk ve Gurur, sadece edebi bir klasik değil, insan doğasına dair her daim geçerli bir aynadır. Austen'ın kıvrak zekası ve ince ironisiyle bezeli bu roman, okuyucuyu hem eğlendirir hem de kendi "gurur" ve "önyargı"larını düşünmeye davet eder.
