🌈 Mutlak Değer Nedir?
Mutlak değer, bir sayının sayı doğrusu üzerindeki
sıfıra olan uzaklığıdır. Uzaklık negatif olamayacağından, mutlak değerin sonucu her zaman
pozitif veya
sıfırdır.
* 📏
Gösterimi: Bir sayının mutlak değeri, o sayının iki yanına dikey çizgiler konularak gösterilir. Örneğin, -3'ün mutlak değeri |-3| şeklinde yazılır.
* ➕
Pozitif Sayıların Mutlak Değeri: Pozitif bir sayının mutlak değeri kendisidir. Örneğin, |5| = 5.
* ➖
Negatif Sayıların Mutlak Değeri: Negatif bir sayının mutlak değeri, o sayının pozitif halidir. Örneğin, |-7| = 7.
* 0️⃣
Sıfırın Mutlak Değeri: Sıfırın mutlak değeri sıfırdır. Yani, |0| = 0.
🎯 Mutlak Değerin Özellikleri
Mutlak değerin bazı önemli özellikleri şunlardır:
* ➕➖
Simetri Özelliği: $|a| = |-a|$. Yani, bir sayının ve negatifinin mutlak değerleri birbirine eşittir.
* Örnek: $|3| = |-3| = 3$
* ✖️➗
Çarpma ve Bölme Özelliği: $|a \cdot b| = |a| \cdot |b|$ ve $|\frac{a}{b}| = \frac{|a|}{|b|}$ (b ≠ 0).
* Örnek: $|2 \cdot (-5)| = |2| \cdot |-5| = 2 \cdot 5 = 10$
* ➕➖
Üçgen Eşitsizliği: $|a + b| \leq |a| + |b|$. Yani, iki sayının toplamının mutlak değeri, mutlak değerlerinin toplamından küçük veya eşittir.
* Örnek: $|3 + (-5)| = |-2| = 2$ ve $|3| + |-5| = 3 + 5 = 8$. Gördüğümüz gibi, $2 \leq 8$.
⚙️ Mutlak Değerli Denklemlerin Çözümü
Mutlak değerli denklemleri çözerken, mutlak değerin içindeki ifadenin pozitif ve negatif olma durumlarını ayrı ayrı incelemeliyiz.
* 📝
Temel Prensip: $|x| = a$ ise, $x = a$ veya $x = -a$ olur.
* ✍️
Adımlar:
- 🧩 Mutlak değerin içindeki ifadeyi hem pozitif hem de negatif değerine eşitleyin.
- 🔑 Her iki durumu da ayrı ayrı çözün.
- ✅ Bulduğunuz çözümleri orijinal denklemde yerine koyarak kontrol edin.
* ❓
Örnek Soru: $|x - 2| = 5$ denklemini çözünüz.
* Çözüm:
* Durum 1: $x - 2 = 5$ ise, $x = 7$.
* Durum 2: $x - 2 = -5$ ise, $x = -3$.
* Çözüm Kümesi: $\{-3, 7\}$
📈 Mutlak Değerli Eşitsizliklerin Çözümü
Mutlak değerli eşitsizlikleri çözerken de benzer bir mantık izleriz. Eşitsizliğin türüne göre farklı yaklaşımlar kullanırız.
* Küçüktür Durumu: $|x| < a$ ise, $-a < x < a$.
* Örnek: $|x| < 3$ ise, $-3 < x < 3$.
* Büyüktür Durumu: $|x| > a$ ise, $x < -a$ veya $x > a$.
* Örnek: $|x| > 2$ ise, $x < -2$ veya $x > 2$.
* Küçük Eşittir ve Büyük Eşittir Durumları: Aynı mantıkla, eşitsizlik sembolüne eşittir durumunu da dahil ederiz.
🧠 İpuçları ve Püf Noktaları
* 🧐 Mutlak değerli ifadeleri çözerken daima dikkatli olun ve her iki durumu (pozitif ve negatif) göz önünde bulundurun.
* 💯 Çözümlerinizi mutlaka orijinal denklem veya eşitsizlikte yerine koyarak kontrol edin.
* 📐 Mutlak değerin geometrik yorumunu (sayı doğrusu üzerindeki uzaklık) anlamak, problemleri daha kolay çözmenize yardımcı olabilir.
* 💪 Bol bol pratik yaparak farklı tipteki sorulara aşina olun.
✍️ Ek Notlar
- 📚 Mutlak değer konusu, AYT matematiğin temel konularından biridir ve diğer konularla (fonksiyonlar, eşitsizlikler, vb.) sıkça ilişkilendirilir.
- 📝 Bu konuyu iyi anlamak, AYT sınavında karşınıza çıkabilecek karmaşık problemleri çözmenize yardımcı olacaktır.
