Belirtisiz nesne nedir

Question

Belirtisiz nesneyi cümlede bulmakta zorlanıyorum. Yükleme "neyi?", "kimi?" sorularını sorduğumda "-i, -ı, -u, -ü" eklerini almadan cevap veren sözcükler olarak tanımladık ama pratikte karıştırıyorum. Özellikle "Belirtili nesne" ile arasındaki farkı tam olarak oturtamadım.

Answer 1

Belirtisiz nesne, Türkçe cümlelerde yüklemin "ne?" sorusuna cevap veren ve belirtme durum eki (-ı, -i, -u, -ü) almamış olan nesnedir. Bu nesneler, işten etkilenen varlığı yalın hâlde (eksiz) belirtir.

Belirtisiz Nesnenin Özellikleri

• Yalın hâldedir, yani ismin "-i" hal ekini almaz.
• Yükleme sorulan "ne?" sorusuna cevap verir.
• Genellikle belirsiz bir nesneyi ifade eder.

Örnekler

• Çocuklar dondurma yedi. ("Ne yedi?" → dondurma)
• Kütüphaneden kitap aldım. ("Ne aldım?" → kitap)
• Annem pasta pişirdi. ("Ne pişirdi?" → pasta)

Bu örneklerde "dondurma", "kitap" ve "pasta" sözcükleri belirtme durum eki almadıkları için belirtisiz nesne görevindedir.

Belirtili Nesne ile Farkı

Belirtisiz nesnenin aksine, belirtili nesne belirtme durum eki (-ı, -i, -u, -ü) alır ve yükleme sorulan "neyi?, kimi?" sorularına cevap verir.

• Belirtisiz: Meyve yedim. ("Ne yedim?")
• Belirtili: Elmayı yedim. ("Neyi yedim?")

Bu ayrımı doğru yapmak, cümle ögelerini analiz ederken büyük önem taşır.