Bileşik kaplar, tabanları birleşik olan ve birbirleriyle bağlantılı olan kaplar sistemidir. Bu kapların en temel özelliği, içlerine aynı cins sıvı konulduğunda, sıvı yüksekliklerinin her kapta aynı seviyede olmasıdır. Bu durum, sıvı basıncının denge halini gösteren fiziksel bir olgudur.
Bileşik kaplarda denge, Pascal Yasası ve hidrostatik basınç prensibi ile açıklanır. Aynı sıvı, aynı derinlikte aynı basıncı uygular. Bağlantı noktasındaki basınç farkı, sıvının akmasına neden olur ve seviyeler eşitlenene kadar bu akış devam eder.
Matematiksel olarak, bir noktadaki hidrostatik basınç \( P = h \cdot \rho \cdot g \) formülüyle hesaplanır. Burada \( h \) yükseklik, \( \rho \) yoğunluk, \( g \) yer çekimi ivmesidir. Bağlantılı kaplarda, bu basıncın eşitlenmesi gerekir.
Bileşik kaplar prensibi sadece aynı cins sıvı için geçerlidir. Farklı yoğunluktaki sıvılar (örneğin su ve yağ) konulduğunda, yükseklikler eşit olmaz. Basıncın eşit olması için yoğunluğu az olan sıvının sütunu daha yüksek olacaktır (\( P_1 = P_2 \) ise \( h_1 \cdot \rho_1 = h_2 \cdot \rho_2 \)).
Bileşik kaplar, fizik yasalarının mühendislik harikalarına ve günlük konforumuza nasıl dönüştüğünün en sade ve zarif örneklerinden biridir. Suyun basitçe "denge noktasını arayışı", modern altyapımızın temel taşlarından birini oluşturur. Bu prensibi anlamak, etrafımızdaki birçok sistemin nasıl çalıştığına dair yeni bir bakış açısı kazandırır.
