Merhaba! Bu yazıda, 10. sınıf felsefe dersinin önemli bir konusu olan Bilim Felsefesini birlikte öğreneceğiz. Bilim felsefesi, bilimin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve bilimsel bilginin özelliklerini sorgulayan felsefe dalıdır. Yani, bilimi felsefe gözlüğüyle incelemektir.
Bilim felsefecileri şu gibi sorulara yanıt ararlar:
Bacon, tümevarım yöntemini savunmuştur. Bu yöntemde, tek tek gözlem ve deneylerden genel yasalara ulaşılır. Deney ve gözlem bilimin temelidir.
Bu düşünürlere göre, bir ifadenin anlamlı olması için ya doğrulanabilir olması ya da mantıksal/matematiksel bir doğru olması gerekir. "Dünya Güneş'in etrafında döner" doğrulanabilir, ama "Sanat güzeldir" doğrulanamaz, bu yüzden onlara göre bilimsel değildir.
Popper, bilimi doğrulanabilirlikle değil, yanlışlanabilirlikle tanımlar. Ona göre bir teori, yanlış olduğu gösterilebilecek iddialar ortaya atmalıdır. Örneğin, "Bütün kuğular beyazdır" teorisi, siyah bir kuğu bulunarak yanlışlanabilir. Bilim, bu yanlışlamalar sayesinde ilerler.
Kuhn, bilimin sürekli bir birikimle ilerlemediğini savunur. Ona göre bilim, paradigmalar (hakim görüşler, modeller) içinde "normal bilim" dönemleri ve bu paradigmanın krize girip devrim ile yıkıldığı dönemlerle ilerler. Örneğin, Newton fiziği bir paradigmaydı, yerini Einstein'ın teorilerine bıraktı.
Sonuç: Bilim felsefesi, bilimi körü körüne kabul etmek yerine onu anlamaya, sorgulamaya ve gelişimine tanıklık etmeye davet eder. Bu konu, sadece felsefe dersi için değil, fizik, kimya, biyoloji gibi tüm bilim derslerine bakış açınızı zenginleştirecektir.
