Yevgeni Zamyatin'in Biz adlı eseri, distopik edebiyat türünün ilk ve en etkili örneklerinden biridir. 1921'de yazılmasına rağmen, 1988 yılına kadar Sovyetler Birliği'nde yasaklı kalan bu roman, George Orwell'in "1984" ve Aldous Huxley'in "Cesur Yeni Dünya" eserlerine ilham kaynağı olmuştur.
Roman, "Tek Devlet" adlı totaliter bir toplumda geçer. Bu toplumda her şey camdan yapılmıştır, hiçbir özel alan yoktur ve insanlar numaralarla anılır. Ana karakter D-503, bir matematikçi ve uzay gemisi "Integral"in mühendisidir.
D-503, mükemmel ve rasyonel düzene inanan bir vatandaştır. Ancak I-330 adlı gizemli bir kadınla tanışması, onun hayatını ve inançlarını temelden sarsar. I-330, D-503'ü Tek Devlet'e karşı olan direniş hareketi "Mephi" ile tanıştırır.
Romanın merkezinde bireyin toplum karşısındaki konumu yer alır. Tek Devlet'te herkes "biz" olarak yaşamalı, "ben" kavramı yok edilmelidir.
Tek Devlet'te her şey matematiksel kesinlikle yönetilir. Duygular, hayal gücü ve irrasyonellik tehlikeli görülür.
Her şeyin camdan yapılması, totaliter gözetim toplumunu simgeler. Hiçbir şey gizli kalmaz.
Biz, distopik edebiyatın temel taşlarından biridir. George Orwell, 1984'ü yazmadan önce bu romanı okuduğunu ve etkilendiğini belirtmiştir. Romandaki birçok unsur - Büyük Birader, düşünce polisi, bireyin yok edilmesi - daha sonraki distopik eserlerde yeniden işlenmiştir.
Biz, sadece bir bilimkurgu romanı değil, aynı zamanda insan doğası, özgürlük ve iktidar üzerine derin bir felsefi incelemedir. Zamyatin'in bu başyapıtı, güncelliğini koruyarak modern okura hala çok şey söylemektedir.
