Brüt maaş ve net maaş arasındaki fark

Question

İşe yeni başlayacağım ve maaşımı açıklarken brüt maaş dendi. Ancak benim bankama yatan net maaş oluyor. Bu ikisi arasında neden fark var ve hangi kesintiler net maaşı etkiliyor anlamak istiyorum.

Answer 1

# 📊 Brüt Maaş ve Net Maaş Arasındaki Fark: Çalışanların Bilmesi Gereken Temel Kavram

İş hayatına yeni başlayanların veya mevcut çalışanların en çok kafasını karıştıran konulardan biri, maaş bordrosunda yer alan "brüt" ve "net" kavramlarıdır. Bu iki terim, aynı rakam gibi görünse de aslında çalışanın eline geçen miktar açısından büyük farklılıklar taşır. Gelin, bu temel ayrımı birlikte inceleyelim.

🎯 Temel Tanımlar: Brüt Maaş Nedir? Net Maaş Nedir?

💰 Brüt Maaş (Gross Salary)

Brüt maaş, işverenin çalışanla anlaştığı, herhangi bir kesinti yapılmamış toplam ücrettir. Bu rakam, çalışanın iş sözleşmesinde yazan ve sosyal hakların (kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti vb.) hesaplandığı baz tutardır. Kısacası, kesintiler öncesi toplam miktardır.

🤑 Net Maaş (Net Salary)

Net maaş ise brüt maaştan yasal kesintiler (gelir vergisi, damga vergisi, sigorta primleri) düşüldükten sonra çalışanın banka hesabına veya cebine geçen gerçek alım gücünü yansıtan tutardır. "Eline geçen maaş" olarak da adlandırılır.

🔍 Brütten Nete Giden Yolda Yapılan Kesintiler Nelerdir?

Brüt maaştan net maaşa ulaşırken, devlet tarafından belirlenen bazı yasal kesintiler uygulanır. Bu kesintiler iki ana kategoride toplanabilir:

📝 Çalışan Payına Düşen Kesintiler:

• 🛡️ SGK Primi (%14): Sosyal güvenlik kurumuna yapılan zorunlu kesinti.
• 🏛️ Gelir Vergisi: Maaş dilimine göre değişen oranlarda (%15, %20, %27, %35, %40) alınan vergi.
• 📄 Damga Vergisi (%0.759): Maaş ödemesinin hukuki bir işlem sayılması karşılığı alınan sembolik vergi.

🏢 İşveren Payına Düşen (Brüt Maaşa Ek) Maliyetler:

(Bu kesintiler brüt maaştan düşülmez, ancak işverenin toplam maliyetini oluşturur ve net maaşı etkilemez.)

• 🛡️ SGK İşveren Primi (%20.5):
• ⚠️ İşsizlik Sigortası İşveren Payı (%2):

🧮 Brüt Maaştan Net Maaş Hesaplama Örneği

Diyelim ki bir çalışanın brüt maaşı 10.000 TL olsun ve gelir vergisi dilimi %15 olsun. (Basit bir örnek için asgari geçim indirimi gibi detaylar hariç tutulmuştur.)

Hesaplama Adımları:

1. SGK Primi Çalışan Payı: 10.000 TL x 0.14 = 1.400 TL
2. Gelir Vergisi Matrahı: 10.000 TL - 1.400 TL = 8.600 TL
3. Gelir Vergisi: 8.600 TL x 0.15 = 1.290 TL
4. Damga Vergisi: 10.000 TL x 0.00759 = 75,90 TL
5. Toplam Kesinti: 1.400 TL + 1.290 TL + 75,90 TL = 2.765,90 TL
6. Net Maaş: 10.000 TL - 2.765,90 TL = 7.234,10 TL

Bu durumda, 10.000 TL brüt maaş, yaklaşık 7.234 TL net maaş anlamına gelir.

💡 Neden Bu Farkı Bilmeliyiz?

• ✅ İş Görüşmeleri: "Brüt" mü "net" mi konuştuğunuzu netleştirmek, beklentileri doğru belirlemek için kritiktir.
• ✅ Bütçe Planlaması: Gerçek alım gücünüzü bilmek, kişisel finans yönetiminin temelidir.
• ✅ Sosyal Haklar: Kıdem tazminatı, fazla mesai, yıllık izin ücreti gibi haklar brüt maaş üzerinden hesaplanır.
• ✅ Şeffaflık: Bordronuzu anlamak, yapılan kesintileri takip etmek açısından önemlidir.

📌 Özet: Anahtar Çıkarımlar

Brüt maaş kesintiler öncesi teorik rakam, net maaş ise cebinize giren reel paradır. Aralarındaki fark, yasal kesintilerden (SGK, vergiler) kaynaklanır. Bir iş teklifini değerlendirirken veya mevcut maaşınızı gözden geçirirken, her zaman net maaşa odaklanmanız, finansal planlamanızı buna göre yapmanız akıllıca olacaktır. Unutmayın, sizin için asıl anlamlı olan, harcanabilir gelirinizi yansıtan net maaştır.