Dilimiz, duygularımızı anlatmak için son derece renkli ve mecazlı ifadelerle doludur. Bunlardan biri olan "burnundan solumak" deyimi, öfkeyi adeta bir tablo gibi gözler önüne serer. Peki, bu canlı betimleme nereden geliyor ve tam olarak ne anlama geliyor? Gelin, bu ilginç deyimi birlikte inceleyelim.
"Burnundan solumak", bir kişinin çok sinirlenmiş, öfkelenmiş ve hiddetlenmiş olduğunu anlatmak için kullanılır. Deyim, öfkenin fizyolojik bir belirtisi üzerine kuruludur: İnsanlar aşırı öfkelendiklerinde, hızlı ve güçlü nefes alıp verirler. Bu nefes alışverişi, adeta sadece burun deliklerinden yapılıyormuş, ağız devre dışı kalmış gibi bir izlenim verir. İşte bu görüntü, deyimin çıkış noktasını oluşturur.
Deyimi kullanırken kişinin öfkesinin görünür, kontrol edilemez ve tehditkâr olduğu vurgulanır. "Burnundan soluyordu" dediğimizde, karşımızdakinin söze bile gerek duymadan, bedeniyle bile öfkesini belli ettiğini anlarız.
Bu deyimin kökeni, büyük olasılıkla savaş atlarına dayanmaktadır. Savaş meydanına giden veya hızlanan atlar, heyecan ve gerginlikle hızlı nefes alıp verir, burun deliklerinden buhar çıkarır. Bu görüntü, öfke ve saldırganlıkla özdeşleştirilmiştir. Zaman içinde bu betimleme, öfkeli insanlar için de kullanılmaya başlanmış ve dilimize yerleşmiştir.
"Burnundan solumak" deyimi, aşağıdaki ifadelerle benzer anlamları paylaşır, ancak her birinin farklı bir nüansı vardır:
"Burnundan solumak", Türkçenin duyguları ne kadar güçlü ve somut bir şekilde ifade edebildiğinin harika bir örneğidir. Sadece bir nefes alışverişini tasvir ederek, bir kişinin içindeki fırtınayı tüm çıplaklığıyla resmeder. Bir dahaki sefere bu deyimi duyduğunuzda veya kullandığınızda, arkasındaki o görsel gücü ve tarihsel çağrışımı hatırlayabilirsiniz.
