⚖️ Çalışan Verilerinin Hukuka Aykırı İşlenmesi: Yargıtay Kararları
Çalışan verilerinin hukuka aykırı işlenmesi, günümüzde hem çalışanlar hem de işverenler açısından büyük önem taşıyan bir konu haline gelmiştir. Bu durum, özellikle Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun (KVKK) yürürlüğe girmesiyle daha da belirginleşmiştir. Yargıtay'ın bu konudaki kararları, hem işverenlerin uygulamalarına yön vermekte hem de çalışanların haklarını korumaktadır.
🛡️ Yargıtay'ın Çalışan Verisi İşlenmesine Yaklaşımı
Yargıtay, çalışan verilerinin işlenmesi konusunda genel olarak şu ilkeleri benimsemektedir:
- 🔑 Hukuka Uygunluk: Veri işlemenin KVKK'ya ve ilgili diğer mevzuata uygun olması gerekmektedir.
- 🎯 Amaçla Bağlılık: Veriler, sadece belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenmelidir.
- ⚖️ Orantılılık: İşlenen veri miktarı, ulaşılmak istenen amaçla orantılı olmalıdır.
- ℹ️ Şeffaflık: Çalışanlar, hangi verilerinin ne amaçla işlendiği konusunda bilgilendirilmelidir.
🚨 Hukuka Aykırı İşleme Durumları ve Yargıtay Kararları
Yargıtay kararlarında sıklıkla karşılaşılan hukuka aykırı işleme durumları ve bu durumlara ilişkin örnek kararlar şu şekildedir:
- 📹 İşyeri Kamera Kayıtları:
- 🍎 Yargıtay, işyerinde kamera kaydı yapılmasının, çalışanların özel hayatına müdahale oluşturabileceğine dikkat çekmektedir. Kamera kaydı yapılabilmesi için meşru bir amaç olmalı (örneğin, iş güvenliği) ve çalışanlar bu konuda bilgilendirilmelidir. Aksi takdirde, elde edilen deliller hukuka aykırı kabul edilebilir.
- 🍎 Örneğin, bir Yargıtay kararında, çalışanların soyunma odası gibi özel alanlarında yapılan kamera kayıtlarının hukuka aykırı olduğuna hükmedilmiştir.
- 📧 E-posta ve İnternet Kullanımı Takibi:
- 🍎 İşverenlerin, çalışanların e-posta ve internet kullanımlarını takip etmesi de KVKK kapsamında değerlendirilmektedir. Yargıtay, bu tür takiplerin de meşru bir amaca hizmet etmesi ve çalışanların bilgilendirilmesi gerektiği görüşündedir.
- 🍎 Bir kararda, işverenin, çalışanının özel hayatına ilişkin e-postalarını okumasının hukuka aykırı olduğuna ve bu durumun tazminat gerektirdiğine karar verilmiştir.
- 🩺 Sağlık Verilerinin İşlenmesi:
- 🍎 Çalışanların sağlık verileri, özel nitelikli kişisel veri olduğundan, işlenmesi daha sıkı koşullara tabidir. Yargıtay, işverenlerin, çalışanların açık rızası olmaksızın veya kanunda öngörülen istisnai durumlar dışında sağlık verilerini işlemesinin hukuka aykırı olduğuna hükmetmektedir.
- 🍎 Örneğin, bir Yargıtay kararında, işverenin, çalışanının sağlık raporunu diğer çalışanlarla paylaşmasının hukuka aykırı olduğuna ve kişilik haklarına saldırı teşkil ettiğine karar verilmiştir.
- 📝 Performans Değerlendirme Verileri:
- 🍎 Performans değerlendirme verilerinin de KVKK'ya uygun olarak işlenmesi gerekmektedir. Bu verilerin, objektif kriterlere dayanması, adil bir şekilde toplanması ve çalışanların erişimine açık olması önemlidir.
- 🍎 Yargıtay, performans değerlendirme sürecinde ayrımcılık yapılması veya çalışanların kişilik haklarını ihlal edecek şekilde değerlendirme yapılması durumunda, işverenin sorumlu tutulabileceğine hükmetmiştir.
⚖️ Hukuka Aykırı İşlemenin Sonuçları
Çalışan verilerinin hukuka aykırı işlenmesi, işverenler açısından çeşitli hukuki sonuçlar doğurabilir:
- 💸 Tazminat Sorumluluğu: Çalışanlar, kişilik haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle maddi ve manevi tazminat talep edebilirler.
- 🛑 İdari Para Cezası: KVKK'ya aykırı davranışlar nedeniyle Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından idari para cezası uygulanabilir.
- ❗ Ceza Sorumluluğu: Bazı durumlarda, TCK kapsamında ceza sorumluğu da söz konusu olabilir.
- 🚪 İş Sözleşmesinin Feshi: Çalışanlar, haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilirler.
🔑 İşverenler İçin Öneriler
İşverenlerin, çalışan verilerini hukuka uygun bir şekilde işleyebilmeleri için şu önlemleri almaları önemlidir:
- ✅ KVKK Uyum Süreci: KVKK'ya uyum için gerekli analizlerin yapılması, politika ve prosedürlerin oluşturulması gerekmektedir.
- 📝 Aydınlatma Yükümlülüğü: Çalışanların, verilerinin hangi amaçlarla işlendiği konusunda açık ve anlaşılır bir şekilde bilgilendirilmesi gerekmektedir.
- 🔒 Veri Güvenliği: Verilerin güvenliğinin sağlanması için gerekli teknik ve organizasyonel önlemlerin alınması gerekmektedir.
- 🤝 Açık Rıza: Özel nitelikli kişisel verilerin işlenmesi için, kanunda öngörülen istisnai durumlar dışında, çalışanların açık rızasının alınması gerekmektedir.
- 👨⚖️ Hukuki Danışmanlık: KVKK ve ilgili mevzuat konusunda uzman bir hukukçudan danışmanlık alınması faydalı olacaktır.
🎯 Sonuç
Çalışan verilerinin hukuka aykırı işlenmesi, hem çalışanlar hem de işverenler açısından ciddi sonuçlar doğurabilecek bir konudur. Yargıtay'ın bu konudaki kararları, işverenlerin uygulamalarına yön vermekte ve çalışanların haklarını korumaktadır. İşverenlerin, KVKK'ya uyum sağlayarak ve gerekli önlemleri alarak, bu tür sorunların önüne geçmeleri önemlidir.
