💰 Depozito Nedir ve Neden Alınır?
Depozito, kiracının kira sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi ihtimaline karşı, ev sahibinin güvence olarak aldığı bir bedeldir. Halk arasında "kira güvencesi" olarak da bilinir. Temelde, kiracının sözleşmeye aykırı davranışları (örneğin, demirbaşlara zarar vermesi, kira ödememesi vb.) durumunda ev sahibinin zararını karşılamak amacıyla kullanılır.
📜 Depozito İadesi: Haklarınız Nelerdir?
Türk Borçlar Kanunu, depozito iadesi konusunda kiracıları koruyan hükümler içerir. İşte bilmeniz gereken temel haklarınız:
- 🔑 Depozito Miktarı: Depozito miktarı, 3 aylık kira bedelini aşamaz. Bu sınırlama, kiracıyı fahiş taleplerden korur.
- 🗓️ İade Zamanı: Kira sözleşmesi sona erdiğinde ve kiracı taşınmazı eksiksiz ve hasarsız bir şekilde teslim ettiğinde, ev sahibi depozitoyu derhal iade etmekle yükümlüdür.
- 🧾 Kanıt Yükümlülüğü: Ev sahibi, depozitodan kesinti yapmak istiyorsa, bu kesintinin nedenini somut delillerle (örneğin, fatura, эксперт raporu) ispatlamak zorundadır.
- 🏦 Banka Hesabına Yatırma Zorunluluğu: Konut ve çatılı işyeri kiralarında, depozito olarak alınan para, ev sahibi tarafından bir banka hesabına yatırılmak zorundadır. Bu hesap, ev sahibinin tasarrufunda olsa bile, kiracının onayı olmadan çekilemez.
- 🤝 İade Şekli: Sözleşme sonunda, taraflar arasında bir anlaşmazlık yoksa, bankadaki depozito hesabı kiracının talebi üzerine serbest bırakılır ve para kiracıya iade edilir.
⚖️ Yasal Süreç: Depozito İadesi Nasıl Talep Edilir?
Ev sahibi depozitoyu iade etmiyorsa, aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
- ✉️ İhtarname Gönderme: İlk adım olarak, ev sahibine noter aracılığıyla bir ihtarname göndererek, depozitonun iadesini talep edin. İhtarnamede, kira sözleşmesinin sona erdiği tarihi, taşınmazın tahliye edildiği tarihi ve depozito miktarını açıkça belirtin.
- 📝 Arabuluculuk Başvurusu: İhtarnameden sonuç alamazsanız, arabuluculuğa başvurmak zorundasınız. Dava açmadan önce arabulucuya başvurmak, yasal bir zorunluluktur. Arabuluculuk sürecinde, taraflar bir araya gelerek uzlaşma yolu ararlar.
- 🏛️ Dava Açma: Arabuluculuktan da sonuç alamazsanız, Sulh Hukuk Mahkemesi'nde dava açarak depozitonun iadesini talep edebilirsiniz. Davada, kira sözleşmesi, ihtarname örneği, arabuluculuk tutanağı gibi delilleri sunmanız gerekecektir.
⏳ Zamanaşımı Süresi
Depozito iadesi taleplerinde zamanaşımı süresi 10 yıldır. Kira sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açmanız gerekmektedir. Aksi takdirde, talep hakkınız zamanaşımına uğrar.
🛡️ İspat Yükümlülüğü Kime Aittir?
Depozitonun iadesi davasında, genellikle ispat yükümlülüğü davalı (ev sahibi) üzerindedir. Ev sahibi, depozitodan kesinti yapma hakkı olduğunu iddia ediyorsa, bu kesintinin nedenini ve miktarını ispatlamakla yükümlüdür. Kiracı ise, kira sözleşmesini ve depozitoyu ödediğini ispatlamakla yükümlüdür.
🚧 Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 📸 Taşınmazın Durumunu Belirleyin: Taşınmazı tahliye etmeden önce, evin fotoğraflarını çekin veya video kaydı yapın. Bu, taşınmazın hasarsız olduğunu kanıtlamanız açısından önemlidir.
- 📄 Teslim Tutanağı Düzenleyin: Ev sahibi ile birlikte bir teslim tutanağı düzenleyin. Tutanakta, taşınmazın durumu, demirbaşların listesi ve varsa hasarlar açıkça belirtilmelidir.
- 🏦 Ödemeleri Belgeleyin: Kira ödemelerinizi ve depozito ödemenizi banka dekontu veya yazılı bir belge ile kanıtlayın.
