📚 Destek ve Hareket Sistemi
Destek ve hareket sistemi, vücudumuza şekil veren, destek sağlayan ve hareket etmemizi mümkün kılan yapılardan oluşur. Bu sistem, iskelet sistemi ve kas sistemi olmak üzere iki temel kısımdan meydana gelir. 🦴💪
🦴 İskelet Sistemi
Vücudumuzun çatısını oluşturan kemikler, eklemler ve bağlardan meydana gelir. İskelet sisteminin başlıca görevleri şunlardır:
- ✅ Vücuda destek olmak ve şekil vermek.
- ✅ İç organları dış etkilerden korumak.
- ✅ Kaslarla birlikte hareketi sağlamak.
- ✅ Mineral depolar (Kalsiyum ve Fosfor).
- ✅ Kan hücrelerinin üretimini (kemik iliğinde) sağlamak.
📌 Kemik Çeşitleri
Kemikler şekillerine göre üçe ayrılır:
- Uzun Kemikler: Kol ve bacak kemikleri (Örn: Uyluk kemiği/Femur). 🦵
- Kısa Kemikler: El ve ayak bilek kemikleri. ✋
- Yassı Kemikler: Kafatası, kaburga ve kürek kemikleri. 🪨
🔗 Eklemler
Kemikleri birbirine bağlayan yapılara eklem denir. Hareket yeteneklerine göre üç çeşittir:
- Oynar Eklem: Geniş hareket kabiliyeti vardır. (Örn: Omuz, kalça, diz) 🏃♂️
- Yarı Oynar Eklem: Sınırlı hareket eder. (Örn: Omurlar arası eklemler) ➡️
- Oynamaz Eklem: Hiç hareket etmez. (Örn: Kafatası kemikleri arası) 🚫
💪 Kas Sistemi
İskeleti saran ve kasılıp gevşeyerek hareketi sağlayan yapılardır. Üç çeşit kas dokusu bulunur:
- Çizgili Kas (İskelet Kası): İsteğimizle çalışır, hızlı kasılır ve çabuk yorulur. 🏃♀️
- Düz Kas: İsteğimiz dışında çalışır, yavaş kasılır ve geç yorulur. (Mide, bağırsak gibi iç organlarda bulunur). 🫀
- Kalp Kası: Sadece kalpte bulunur. İsteğimiz dışında çalışır ama çizgili yapıdadır, yorulmaz. ❤️
🎯 Kasların Çalışma Prensibi
İskelet kasları, genellikle bir eklemin iki tarafında karşılıklı olarak yer alır ve antagonist (zıt) çiftler halinde çalışır. Bir kas kasılırken (agonist), diğeri gevşer (antagonist).
Örneğin, pazı kası kasıldığında kolumuz bükülür (fleksiyon), arka koldaki triseps kası kasıldığında ise kolumuz düzleşir (ekstansiyon). 💪🔄
💡 Önemli Bilgiler
- Kaslar, sinir sisteminden gelen uyartılarla kasılır.
- Kasılmak için enerji (ATP) ve oksijen gereklidir.
- Yorulma, oksijen yetersizliği ve metabolik atık birikiminden kaynaklanır.
