Din, tarih boyunca insanlık için hem bir rehber hem de bir anlam arayışı olmuştur. Peki, tüm bu karmaşık inanç sistemlerinin, ritüellerin ve ahlaki kuralların ardında yatan temel amaç nedir? Bu soruya cevap ararken, dinin bireysel ve toplumsal hayata kattığı değerleri anlamak önemlidir.
Genel olarak dinlerin, özellikle de İslam inancının temel gayeleri beş ana başlıkta toplanabilir. Bu gayeler, insanın hem bu dünyada hem de ahirette huzur ve saadete ulaşmasını hedefler.
Din, insan hayatını kutsal görür ve onun korunmasını en temel ilkelerden biri olarak kabul eder. İntihar, cinayet ve zarar vermek kesinlikle yasaklanırken, sağlıklı yaşamak teşvik edilir. Bu, bireyin ve toplumun varlığını sürdürmesinin temel şartıdır.
İnsanı diğer varlıklardan ayıran en önemli özellik olan akıl, din tarafından koruma altına alınmıştır. Aklı bulandıran ve iradeyi zayıflatan her türlü madde ve davranış (içki, uyuşturucu gibi) yasaklanarak, bireyin sağlıklı düşünme ve doğru karar verme yeteneği korunur.
Toplumun temel taşı olan aile kurumunun sağlıklı bir şekilde devam etmesi dinin öncelikli hedeflerindendir. Evlilik teşvik edilir, zina yasaklanır ve aile içi hak ve sorumluluklar belirlenerek neslin güvenli ve huzurlu bir ortamda çoğalması amaçlanır.
Din, kişinin meşru yollardan kazandığı mülkünün güvence altına alınmasını ister. Hırsızlık, gasp, faiz ve aldatma gibi davranışlar yasaklanarak, toplumsal güven ve ekonomik adalet tesis edilmeye çalışılır.
İnanç özgürlüğü, dinin temelini oluşturur. Bireyin inancını özgürce yaşayabilmesi, ibadetlerini yerine getirebilmesi ve dini değerlerine saygı gösterilmesi esastır. Bu koruma, dinin varlığını ve toplumdaki manevi dokuyu sürdürmeyi hedefler.
Dinin temel gayesi, insanı "iyi", "doğru" ve "güzel" olana yönlendirerek, onu maddi ve manevi anlamda geliştirmek ve nihai olarak Yaratıcı'sı ile sağlıklı bir ilişki kurmasını sağlamaktır. Bu beş temel ilke (can, akıl, nesil, mal, din), sadece bireyin değil, tüm toplumun huzur, adalet ve refah içinde yaşamasını temin eden evrensel bir sosyal sözleşme niteliğindedir. Din, bu amaçlarla, karmaşık hayat yolculuğunda insana bir pusula, bir anlam ve nihayetinde bir huzur kaynağı olur.
