🎯 Dönerek Öteleme Hareketi Nedir?
Dönerek öteleme hareketi, bir cismin aynı anda iki farklı hareketi gerçekleştirdiği karmaşık bir hareket türüdür. Bu hareket, günlük hayatta sıkça karşılaştığımız bir durumdur.
📖 Hareketin Tanımı
Bir cismin hem kendi ekseni etrafında dönmesi hem de bir doğru boyunca yer değiştirmesi olayına dönerek öteleme hareketi denir.
- 🌀 Dönme Hareketi: Cismin kendi merkezinden geçen bir eksen etrafında dönmesi
- ➡️ Öteleme Hareketi: Cismin bir doğru boyunca ilerlemesi
🎳 Günlük Hayattan Örnekler
- ⚽ Yerde yuvarlanan bir top
- 🚲 Pedal çevrilen bir bisikletin tekerleği
- 🏀 Basketbol topunun potaya doğru yuvarlanması
- 📦 Eğik düzlemde aşağı yuvarlanan bir varil
🔬 Hareketin Matematiksel İncelenmesi
Dönerek öteleme hareketi yapan bir cisim için:
Öteleme hızı: \( v = \omega \times r \)
Toplam kinetik enerji: \( E_k = \frac{1}{2}mv^2 + \frac{1}{2}I\omega^2 \)
Burada:
- \( v \) ➡️ öteleme hızı
- \( \omega \) ➡️ açısal hız
- \( r \) ➡️ yarıçap
- \( m \) ➡️ kütle
- \( I \) ➡️ eylemsizlik momenti
💡 Önemli Özellikler
- 📌 Cismin her noktası farklı hızlara sahiptir
- 📌 En alt nokta anlık olarak duruyormuş gibi görünür (kaymadan yuvarlanma)
- 📌 Hareketin tam olarak tanımlanabilmesi için hem öteleme hem dönme hareketinin bilinmesi gerekir
🎯 Kaymadan Yuvarlanma Koşulu
Bir cisim kaymadan yuvarlanıyorsa, temas noktası ile zemin arasında göreli hareket olmaz. Bu durumda:
\( v = \omega r \) eşitliği sağlanır.
💡 İpucu: Kaymadan yuvarlanan bir tekerleğin en alt noktasının hızı sıfırdır. Bu nokta anlık olarak zemine göre hareketsizdir.
