Bram Stoker'ın 1897 tarihli şaheseri Dracula, sadece bir vampir hikayesi değil, aynı zamanda Victoria dönemi toplumunun kaygılarını, insan doğasının ikiliğini ve modern dünyanın korkularını perçinleyen derin bir alegoridir. Romanın ana fikri, tek bir cümleye sığdırılamayacak kadar katmanlıdır. İşte bu edebi anıtın merkezinde yatan temel temalar:
Roman, batıl inançlarla dolu, karanlık Transilvanya ile akılcı, teknolojik Londra'nın karşılaşmasını anlatır. Kont Dracula, Doğu Avrupa'nın eski, tehditkâr dünyasını temsil ederken, Van Helsing ve ekibi bilim, stenografi, fonograf ve demiryolları gibi modern araçlarla onunla savaşır. Ana fikirlerden biri, kadim kötülüğün modern dünyaya sızabileceği ve onu yenmek için hem bilimin hem de geleneksel bilginin (örneğin sarımsak, kutsal haç) birlikte kullanılması gerektiğidir.
Victoria döneminin katı ahlak kuralları, romanın alt metninde şiddetle kendini gösterir. Dracula'nın kurbanlarını, özellikle de Mina ve Lucy'yi dişleriyle ısırması, açık bir cinsel metafor olarak okunur. Vampirleşme, bastırılmış cinselliğin ve yasak arzuların kontrolden çıkması, "iffetli" Victoria dönemi kadınını "şehvetli" bir varlığa dönüştürmesidir. Bu, toplumun en derin korkularından biridir.
Romanın en belirgin ana fikri, kötülüğün (Dracula) somutlaşmış haliyle, iyiliğin (insanlığın) inanç, dostluk, akıl ve fedakarlıkla verdiği mücadeledir. Dracula sadece bir canavar değil, şeytani bir güçtür. Ona karşı koymak, bireysel kahramanlıktan ziyade, farklı becerilere sahip bir ekibin (bilim adamı, avukat, aristokrat, doktor) dayanışmasını gerektirir.
Dr. Van Helsing karakteri, bu ikilemi somutlaştırır. Bir doktor olarak bilime inanır, ancak karşılaştığı şeyin doğaüstü olduğunu kabul eder ve dini sembolleri bir silah olarak kullanır. Roman, aklın ve bilimin her şeyi açıklayamayacağını, bazı kötülüklerle savaşmak için inancın da gerekli olduğunu savunur gibidir.
Dracula, İngiltere'yi istila eden bir "yabancı"dır. Doğu'dan gelen bu tehdit, Victoria dönemi İngiltere'sinin emperyal başarılarına rağmen içindeki "öteki" korkusunu yansıtır. Onun saf İngiliz kanını "kirletme" çabası, ırksal ve kültürel saflık kaygılarıyla örtüşür.
Dracula'nın çok katmanlı ana fikri, kötülüğün her daim var olduğu, modern hayatın görüntüsünün altına sızabileceği ve onu yenmek için insanlığın en iyi değerleri olan akıl, inanç, dayanışma ve ahlaki cesarete sımsıkı sarılması gerektiğidir. Roman, korkunun kaynağının sadece dışarıdaki canavarlar değil, aynı zamanda insan doğasının içindeki karanlık, bastırılmış arzular ve toplumsal çatışmalar olduğunu gösterir.
Stoker'ın bu temaları işleyişi, Dracula'yı yüz yılı aşkın süredir okunan ve yorumlanan, sadece bir korku klasiği değil, aynı zamanda insanlık durumuna dair derin bir psikolojik ve sosyolojik inceleme haline getirmiştir.
