Düzenli fiiller (-ed takısı)

Question

Bu konuyu genel olarak anlıyorum ama bazı fiillerin sonuna -ed eklerken yazım kuralları kafamı karıştırıyor. Özellikle son harfi "y" olan fiillerde ve sessiz harfle biten bazı fiillerde nasıl bir değişiklik yapacağımı tam oturtamadım.

Answer 1

📘 Düzenli Fiiller (-ed Takısı)

İngilizcede fiiller, geçmiş zaman (Past Simple) cümlelerinde kullanılırken iki gruba ayrılır: Düzenli Fiiller (Regular Verbs) ve Düzensiz Fiiller (Irregular Verbs). Bu bölümde, düzenli fiilleri ve onlara -ed takısının nasıl eklendiğini öğreneceğiz.

🎯 Düzenli Fiil Nedir?

Düzenli fiiller, geçmiş zaman ve perfect tense'lerde kullanılmak üzere fiilin sonuna -ed takısı eklenerek çekimlenen fiillerdir.

• ✅ work → worked (çalıştı)
• ✅ play → played (oynadı)
• ✅ watch → watched (izledi)

✍️ -ed Takısının Eklenme Kuralları

-ed takısını eklerken fiilin son harfine dikkat etmek gerekir. Bazı özel kurallar vardır:

📌 Kural 1: Çoğu Fiil İçin

Fiilin sonu bir ünsüz harf ile bitiyorsa, direkt olarak -ed eklenir.

• 🟢 help → helped (yardım etti)
• 🟢 look → looked (baktı)
• 🟢 ask → asked (sordu)

📌 Kural 2: "e" ile Biten Fiiller

Fiil zaten -e ile bitiyorsa, sadece -d eklenir.

• 🔵 live → lived (yaşadı)
• 🔵 dance → danced (dans etti)
• 🔵 smile → smiled (gülümsedi)

📌 Kural 3: "Sessiz + Sesli + Sessiz" ile Biten Tek Heceli Fiiller

Fiil, tek heceli ise ve bir sessiz + bir sesli + bir sessiz harf ile bitiyorsa, son sessiz harf tekrarlanır ve -ed eklenir.

• 🟣 stop → stopped (durdu)
• 🟣 plan → planned (planladı)
• 🟣 rob → robbed (soydu)

📌 Kural 4: "y" ile Biten Fiiller

Fiil -y ile bitiyor ve ondan önce bir sessiz harf geliyorsa, -y düşer ve -ied eklenir.

• 🟠 study → studied (çalıştı)
• 🟠 try → tried (denedi)
• 🟠 carry → carried (taşıdı)

Ancak, -y'den önce bir sesli harf (a, e, i, o, u) geliyorsa, bu kural uygulanmaz, sadece -ed eklenir.

• 🟢 play → played (oynadı)
• 🟢 enjoy → enjoyed (eğlendi)

🔊 -ed Takısının Okunuşu

-ed takısının okunuşu, kendinden önce gelen sesin türüne göre değişir. Üç farklı şekilde okunabilir:

• 🗣️ /t/ sesi: Fiil p, k, s, ç, ş, f gibi sessiz (sürtünmeli) harflerle bitiyorsa.
  • worked (/wɜːrkt/)
  • helped (/hɛlpt/)
  • kissed (/kɪst/)
• 🗣️ /d/ sesi: Fiil sesli harf veya diğer sessiz harflerle (b, g, v, z, m, n, g, l, r) bitiyorsa.
  • played (/pleɪd/)
  • lived (/lɪvd/)
  • rained (/reɪnd/)
• 🗣️ /ɪd/ sesi: Fiil t veya d harfi ile bitiyorsa.
  • wanted (/ˈwɑːntɪd/)
  • needed (/ˈniːdɪd/)
  • started (/ˈstɑːrtɪd/)

📝 Örnek Cümleler

💬 I worked hard yesterday. (Dün çok çalıştım.)

💬 She watched a movie last night. (O, dün gece bir film izledi.)

💬 They played football in the park. (Onlar parkta futbol oynadı.)

💬 We studied for the exam. (Biz sınav için çalıştık.)

💡 Hatırlatma

Düzenli fiillerin geçmiş zaman halleri her zaman -ed takısı alır ve bu kurala uyar. Ancak, İngilizcede yaygın kullanılan birçok fiil düzensizdir (örneğin: go→went, eat→ate, see→saw). Onlar için farklı bir liste ezberlemek gerekir. Şimdilik sadece düzenli olanlara odaklanalım! 🎯