Fiilimsi yanlışları (Eylemsi eksikliği)

Question

Fiilimsilerin cümlede doğru kullanılıp kullanılmadığını tam olarak anlayamıyorum. Özellikle fiilimsi eksikliğinden kaynaklanan anlam bozukluklarını tespit etmekte zorlanıyorum. Bu konuda pratik yapmam gerektiğini düşünüyorum.

Answer 1

📘 Fiilimsi Yanlışları (Eylemsi Eksikliği)

Fiilimsiler, fiillerden türeyen ancak cümlede fiil gibi çekimlenmeyen sözcüklerdir. Fiilimsi yanlışları, özellikle eylemsi eksikliği durumunda ortaya çıkar ve anlatım bozukluğuna yol açar. Bu hatalar, genellikle bir fiilimsinin yanlış kullanılması veya eksik bırakılması sonucu oluşur.

🎯 Fiilimsi Türleri ve Özellikleri

• 📌 İsim-Fiil (Mastar): "-ma, -ış, -mak" ekleriyle türetilir. Örneğin: yürümek, okuma, bakış
• 📌 Sıfat-Fiil (Ortaç): "-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş" ekleriyle türetilir. Örneğin: koşan çocuk, görülecek yerler
• 📌 Zarf-Fiil (Ulaç): "-ip, -erek, -meden, -ince, -dikça, -ken" ekleriyle türetilir. Örneğin: gelip, gülerek, koşmadan

❌ Yaygın Fiilimsi Yanlışları ve Eylemsi Eksikliği

Eylemsi eksikliği, genellikle bir fiilimsinin birden fazla sözcükle kullanılması gerektiği durumlarda, fiilimsinin yalnızca bir sözcüğe bağlanmasıyla ortaya çıkar. Bu durum, cümlenin anlamını bozar.

🔍 Örneklerle Açıklama:

❌ Yanlış: "Onu görünce çok sevindim ve hemen sarıldım."
✅ Doğru: "Onu görünce çok sevindim ve hemen sarıldım."

Bu cümlede "görünce" zarf-fiili, "sevindim" fiiline bağlanmıştır. Ancak "sarıldım" fiili için uygun bir fiilimsi kullanılmamıştır. Doğru kullanım için her iki fiile de uygun fiilimsiler getirilmelidir:

✅ "Onu görünce sevindim ve sarılınca mutlu oldum."
✅ "Onu görüp sevindim ve hemen sarıldım."

📝 Diğer Örnekler:

• ❌ "Bu kitabı okumayı ve çok beğendim."
  ✅ "Bu kitabı okumayı çok seviyorum ve çok beğeniyorum."
• ❌ "Yemek yapmayı sever, her gün deneyebilir."
  ✅ "Yemek yapmayı sever ve her gün yapabilir."
• ❌ "Onunla konuşmaktan korkuyor, bu yüzden kaçıyor."
  ✅ "Onunla konuşmaktan korkuyor ve bu yüzden kaçıyor."

💡 Fiilimsi Yanlışlarını Düzeltme Yöntemleri

• ✅ Fiilimsilerin, bağlandıkları tüm sözcüklerle uyumlu olmasına dikkat edin.
• ✅ Cümledeki her fiil için uygun bir fiilimsi kullanın veya fiilleri ayrı cümlelerde ifade edin.
• ✅ Cümleyi okurken, fiilimsilerin tüm ögeleri kapsayıp kapsamadığını kontrol edin.

🎓 Kısa Özet

Fiilimsi yanlışları, özellikle eylemsi eksikliği durumunda, anlam karışıklığına neden olur. Bu tür hatalardan kaçınmak için, fiilimsilerin cümledeki tüm ilgili sözcüklerle uyumlu olmasına özen göstermelisiniz. 🚀