Fotosentezin ışıktan bağımsız reaksiyonlarında ne kullanılır ve ne üretilir

Question

Işıklı evrede üretilen ATP ve NADPH'ler burada kullanılıyor diye biliyorum ama tam olarak ne olduğunu karıştırıyorum. Karbondioksitin şekere dönüştürüldüğü bu aşamada, çıkan ürünler ve kullanılanlar neler?

Answer 1

🌿 Fotosentezin Işıktan Bağımsız Reaksiyonları (Karanlık Evre)

Fotosentezin ikinci aşaması olan ışıktan bağımsız reaksiyonlar, adından da anlaşılacağı gibi doğrudan ışık enerjisi kullanmaz. Ancak bu reaksiyonlar, bir önceki aşama olan ışığa bağımlı reaksiyonlarda üretilen enerji taşıyan molekülleri kullanır. Bu evreye "Karanlık Evre" veya "Calvin Döngüsü" de denir.

📍 Reaksiyonların Gerçekleştiği Yer

Bu reaksiyonlar, kloroplastın stroma adı verilen sıvı kısmında meydana gelir.

🛠️ Kullanılan Maddeler (Girdiler)

Işıktan bağımsız reaksiyonlar, ışığa bağımlı reaksiyonların ürünlerini "hammadde" olarak kullanır:

• 🌱 ATP (Adenozin Trifosfat): Işığa bağımlı reaksiyonlarda üretilen enerji deposu.
• 🔥 NADPH (Nikotinamid Adenin Dinükleotid Fosfat): Işığa bağımlı reaksiyonlarda üretilen, yüksek enerjili elektron ve hidrojen taşıyıcısı.
• 💨 Karbondioksit (CO₂): Atmosferden alınır ve karbon kaynağı olarak kullanılır.

🎯 Üretilen Maddeler (Çıktılar)

Calvin Döngüsü'nün temel amacı, enerji taşıyan molekülleri (ATP ve NADPH) kullanarak karbondioksitten organik besin (şeker) sentezlemektir.

• 🍬 Glikoz (C₆H₁₂O₆) veya Diğer Organik Bileşikler: Asıl ürün, bitkinin yaşamsal faaliyetleri için kullanacağı ve depolayacağı besindir.
• 🔄 ADP + P_i (Adenozin Difosfat ve İnorganik Fosfat): Enerjisi tükenen ATP'nin geri dönüşüm ürünleri. Bunlar tekrar ışığa bağımlı reaksiyonlara giderek yeniden ATP'ye dönüştürülür.
• 🔄 NADP⁺: Elektron ve hidrojenini veren NADPH'nin geri dönüşüm ürünü. Bu da tekrar ışığa bağımlı reaksiyonlarda NADPH'ye dönüştürülür.

💡 Özet Tablo

Aşağıdaki tablo, ışıktan bağımsız reaksiyonlardaki girdi ve çıktıları özetlemektedir:

Kullanılanlar (Girdiler) 🛠️	Üretilenler (Çıktılar) 🎯
Karbondioksit (CO2)	Glikoz (C6H12O6)
ATP	ADP + Pi
NADPH	NADP+

📝 Sonuç

Işıktan bağımsız reaksiyonlar, fotosentezin "inşaat" kısmıdır. Işıktan bağımlı reaksiyonlarda üretilen ATP (enerji parası) ve NADPH (yapı taşı taşıyıcısı) kullanılarak, atmosferden alınan CO₂ molekülleri birleştirilir ve bitki için hayati öneme sahip glikoz sentezlenir. Bu sayede ışık enerjisi, kimyasal bağ enerjisine dönüştürülerek canlılığın temelini oluşturur.