Garcia etkisi, psikolojide olumsuz tat koşullanması olarak da bilinen ve klasik koşullanma ilkelerine meydan okuyan önemli bir bulgudur. Bu etki, organizmaların belirli bir tatı, mide bulantısı gibi geç başlayan bir rahatsızlıkla tek bir deneyimde bile son derece hızlı bir şekilde ilişkilendirebildiğini göstermiştir. John Garcia ve meslektaşları tarafından yapılan ünlü deneylerde, bir fare, belirli bir tatı (örneğin sakarinli su) tattıktan sonra, birkaç saat sonra radyasyona maruz bırakılarak hasta hissetmesi sağlanmıştır. Sonuçta, fare bu tadı sadece bir kez deneyimlemesine rağmen, onu hastalıkla güçlü bir şekilde ilişkilendirmiş ve ondan kaçınmayı öğrenmiştir.
Garcia etkisinin en çarpıcı yanı, klasik koşullanmanın geleneksel kurallarını yıkmasıdır. Geleneksel modele göre, koşullanmanın gerçekleşmesi için koşullu uyaran ile koşulsuz uyaran arasında çok kısa bir gecikme olması ve birçok tekrar yapılması gerekir. Ancak Garcia etkisinde, tat ile hastalık arasında saatler süren bir gecikme olmasına ve sadece bir tekrar yapılmasına rağmen güçlü ve kalıcı bir öğrenme gerçekleşir. Bu durum, evrimsel bir adaptasyon olarak yorumlanır; zehirli bir yiyeceği yedikten sonra hasta olan bir organizmanın, hayatta kalma şansını artırmak için o yiyeceğin tadını bir daha asla unutmaması gerekir. Bu nedenle Garcia etkisi, biyolojik hazırlıklılığın ve öğrenmenin evrimsel temellerinin en ikna edici kanıtlarından biridir.
Garcia etkisi, psikolojide olumsuz tat koşullanması olarak bilinen ve öğrenmenin biyolojik temellerini açıklayan önemli bir fenomendir. Bu etki, organizmaların (özellikle insanlar ve hayvanların) bir yiyeceği veya içeceği tükettikten sonra hasta olduklarında, o yiyeceğe karşı hızlı, güçlü ve kalıcı bir tiksinme geliştirmesini ifade eder.
Bu etki, 1950'li yıllarda psikolog John Garcia ve meslektaşları tarafından yapılan bir dizi deneyle keşfedilmiştir. Deney şu şekildeydi:
Sonuç olarak, fareler sadece bir tek deneyimden sonra bile sakarinli sudan tiksinmeyi öğrendi ve onu içmekten kaçındı. Bu, klasik koşullanmanın o zamanki geleneksel kurallarına (örn. uyaranların arka arkaya ve çok kez verilmesi gerekliliği) aykırı bir bulguydu.
Garcia etkisi, Pavlov'un klasik koşullanmasından birkaç kritik noktada ayrılır:
Garcia etkisi, psikolojide biyolojik hazır olma kavramının önemini vurgulamıştır. Öğrenmenin sadece çevresel faktörlere değil, aynı zamanda organizmanın biyolojik yapısına ve evrimsel geçmişine de bağlı olduğunu göstermiştir. Bu bulgu, davranışçılık akımının "her şey koşullanabilir" anlayışına meydan okumuş ve bilişsel psikolojinin gelişimine katkıda bulunmuştur.