Soru:
Bir öğrenci, okul kantininde ilk kez yediği bir tostun ardından mide bulantısı ve kusma yaşamıştır. Daha sonra aynı tostu gördüğünde midesi bulanmakta ve tostu yemek istememektedir. Bu durum aşağıdaki öğrenme türlerinden hangisine örnek olarak verilebilir?
- A) Klasik koşullanma
- B) Edimsel koşullanma
- C) Sosyal öğrenme
- D) Bilişsel öğrenme
- E) Garcia etkisi (Olumsuz tat koşullanması)
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için Garcia etkisinin temel özelliklerini hatırlamalıyız.
- ➡️ Birinci adım: Garcia etkisi, bir yiyecek veya içeceğin tüketilmesinden sonra yaşanan mide bulantısı, kusma gibi olumsuz bir durumun, o yiyeceğe karşı uzun süreli bir tiksinme ve kaçınma davranışı geliştirmesidir.
- ➡️ İkinci adım: Soruda, tost (nötr uyaran) yendikten sonra mide bulantısı (koşulsuz uyaran) yaşanmış ve sonrasında tost görüldüğünde mide bulantısı tepkisi (koşullu tepki) oluşmuştur.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu durum, klasik koşullanmanın özel bir türü olan ve tat ile hastalık arasında çok güçlü bir bağ kurulan Garcia etkisine tam olarak uymaktadır. Diğer seçeneklerdeki öğrenme türleri bu spesifik durumu açıklamaz.
✅ Sonuç: Doğru cevap E) Garcia etkisi (Olumsuz tat koşullanması)'dir.
