Soru:
Bir deneyde, farelere sakarinli su (yeni bir tat) verilmiş ve hemen ardından hafif bir radyasyona maruz bırakılarak mide bulantısı oluşması sağlanmıştır. Fareler, daha sonra sakarinli suyu tüketmeyi reddetmiştir. Aynı farelere, sakarinli su verildikten sonra bir elektrik şoku verilmiş, ancak bu sefer sakarinli sudan kaçınma davranışı gözlemlenmemiştir.
Bu deney sonuçları, aşağıdaki kavramlardan özellikle hangisini desteklemektedir?
Çözüm:
💡 Bu deney, Garcia ve Koelling'in meşhur "tat-aversiyon" çalışmasının özünü yansıtmaktadır.
- ➡️ Birinci adım: Garcia etkisi, biyolojik hazır oluşluluğu vurgular. Yani organizmalar, hayatta kalmalarını kolaylaştıracak bazı uyaran-uyarıcı eşleşmelerine diğerlerinden daha yatkındır.
- ➡️ İkinci adım: Bu deneyde, tat (sakarinli su) gibi bir içsel uyaran ile hastalık (mide bulantısı) gibi bir içsel sonuç arasında çok güçlü bir bağ kurulmuştur. Bu, hayvanın zehirli bir şey yediğinde onu hatırlamasını sağlayan hayati bir mekanizmadır.
- ➡️ Üçüncü adım: Ancak, aynı tat ile dışsal bir acı (elektrik şoku) arasında aynı güçlü bağ kurulamamıştır. Bu da Garcia etkisinin spesifik olarak tat-duyu sistemini, hastalık sonuçlarıyla ilişkilendirmeye yatkın olduğunu gösterir.
✅ Sonuç: Deney, Garcia etkisinin (Olumsuz tat koşullanmasının) temelini oluşturan "biyolojik hazır oluşluluk" kavramını desteklemektedir.
