Soru:
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Garcia etkisi (Olumsuz tat koşullanması) için yanlış bir bilgi içermektedir?
- A) Klasik koşullanmanın özel bir türüdür.
- B) Organizmanın biyolojik hazır oluşluluğuna dayanır.
- C) Tat ve koku gibi uyaranlarla, mide bulantısı gibi uyaranlar arasında güçlü bir bağ kurulur.
- D) Koşullanmanın gerçekleşmesi için pekiştirecin hemen verilmesi şarttır.
- E) Genellikle tek bir deneyimden sonra öğrenilir.
Çözüm:
💡 Bu soru, Garcia etkisinin temel özelliklerini bilmeyi gerektiren bir "yanlışı bulma" sorusudur.
- ➡️ Birinci adım: Garcia etkisi, klasik koşullanma ilkeleriyle çalışır, bu nedenle A seçeneği doğrudur.
- ➡️ İkinci adım: Tat-hastalık ilişkisi, organizmanın hayatta kalması için biyolojik olarak hazırdır, bu nedenle B seçeneği doğrudur.
- ➡️ Üçüncü adım: Garcia'nın çalışmaları, tat/koku ile mide bulantısı arasındaki güçlü ilişkiyi gösterir, bu nedenle C seçeneği doğrudur.
- ➡️ Dördüncü adım: Geleneksel klasik koşullanmadan en önemli farklarından biri, koşullanmanın, uyaran (tat) ile sonuç (hastalık) arasında saatler gibi uzun bir gecikme olsa bile gerçekleşebilmesidir. Bu, D seçeneğindeki "pekiştirecin hemen verilmesi şarttır" ifadesiyle çelişir.
- ➡️ Beşinci adım: Genellikle tek bir olumsuz deneyim yeterlidir, bu nedenle E seçeneği doğrudur.
✅ Sonuç: Garcia etkisi için yanlış olan ifade, D seçeneğidir.
