John Steinbeck'in 1939 tarihli başyapıtı Gazap Üzümleri, yalnızca Büyük Buhran'ın çarpıcı bir sosyal eleştirisi değil, aynı zamanda insan ruhunun derinliklerine inen unutulmaz karakterlerle dolu bir destandır. Roman, Oklahoma'daki topraklarından sürülen Joad ailesinin Kaliforniya'ya umut yolculuğunu anlatır. Bu yolculukta her karakter, yaşadığı zorluklar, dönüşümler ve insanlık halleriyle hikâyenin temel taşlarını oluşturur. İşte, edebiyat tarihine kazınan o güçlü karakterler.
Romanın baş karakteri. Hapishaneden çıktığında bireysel ve içine kapanık bir adamken, yaşadıkları ve tanık oldukları onu toplumsal bir bilince ve eyleme yönlendirir. "Bir insan öldüğünde, onunla birlikte bütün bir evren yok olur" gibi felsefi çıkarımlar yapacak kadar derinleşen Tom, ailenin ve halkın direniş simgesi haline gelir.
Ailenin tartışmasız lideri ve moral kaynağı. "Bir kadın her şeye katlanır" sözüyle özetlenebilecek bir dayanıklılığa sahiptir. Pratik zekası, sarsılmaz iradesi ve insanlık sevgisiyle, aile dağılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığında onları bir arada tutan güçtür. Romanın en unutulmaz ve güçlü karakterlerinden biridir.
Aile reisi rolünü yavaş yavaş kaybeden, toprağından kopmanın şokunu atlatamayan bir adam. Geleneksel erkeklik ve aile reisliği algısı, yaşananlar karşısında çöker. Süreç içinde, ailenin liderliğini Anne Joad'a bırakmak zorunda kalışı, değişen dünyaya dair önemli bir simgedir.
Ailenin hamile kızı. Başlarda biraz benmerkezci ve kırılgan olan karakteri, yaşadığı trajedilerle (kocasının terk etmesi, bebeğinin ölü doğması) sarsılır. Romanın finalinde, bir samanlıkta açlıktan ölmek üzere olan bir adama memesini vermesi, bencillikten özveriye ve evrensel insanlığa uzanan muazzam bir dönüşümün simgesidir.
Toprakla ve geçmişle en güçlü bağı olan, göç fikrine şiddetle karşı çıkan kuşak. Yolculuk onlar için fiziksel ve ruhsal bir yıkımdır.
Eski bir vaizdir ancak geleneksel dini inancı sorgulamaya başlamıştır. "Tüm insanların kutsal ruhu tek bir büyük ruhun parçası" fikrini geliştirir. Tom Joad'ın manevi yol göstericisi olur ve sonunda bireysel fedakarlıktan toplumsal mücadeleye uzanan bir yol izleyerek, romanın sosyal mesajının taşıyıcısı haline gelir.
Ailenin enerjik oğlu. Arabalara ve mekaniğe olan yeteneği, yolculukta hayati öneme sahiptir. Kendine bir gelecek kurma hayalleri peşinden koşar.
Steinbeck, bu karakterler aracılığıyla birkaç evrensel tema işler:
Gazap Üzümleri, Joad ailesinin bireyleri ve onlara eşlik edenler üzerinden, yalnızca bir dönemin değil, insanlık durumunun evrensel bir portresini çizer. Her karakter, umudun, yıkımın, bencilliğin ve özverinin farklı bir tonunu temsil ederek, okuru derin bir insanlık arayışına davet eder.
