📜 Gümrü Antlaşması'nın Önemi
Gümrü Antlaşması, 3 Aralık 1920 tarihinde TBMM Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında imzalanmıştır. Bu antlaşma, Türk tarihi açısından bir dizi ilk ve kritik öneme sahiptir.
🎯 Temel Önemi ve Sonuçları
- ✅ TBMM'nin İlk Uluslararası Antlaşmasıdır: Bu antlaşma, yeni kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin uluslararası alanda imzaladığı ilk siyasi antlaşmadır. TBMM'yi ve onun temsil ettiği milli iradeyi tanıyan ilk belgedir.
- ✅ Doğu Cephesi'nin Kapanması: Antlaşma ile Ermenistan sorunu çözüme kavuşmuş ve Türk ordusunun doğu sınırı güvence altına alınmıştır. Bu, batıda Yunanlara karşı verilen mücadele için çok önemli olan askeri gücün ve kaynakların bu cepheye kaydırılmasına olanak sağlamıştır.
- ✅ Sevr Antlaşması'nın Geçersizliğinin İlk Kanıtı: İtilaf Devletleri tarafından Osmanlı Devleti'ne dayatılan Sevr Antlaşması, Doğu Anadolu'da bir Ermeni devleti kurulmasını öngörüyordu. Gümrü Antlaşması ile Ermenistan, Sevr'deki hayali "Büyük Ermenistan" projesinden vazgeçmiş ve bugünkü Türkiye-Ermenistan sınırının temelleri atılmıştır. Bu, Sevr'in yırtılan ilk sayfasıdır.
- ✅ Misak-ı Milli'ye Ulaşılan İlk Adım: Antlaşma, TBMM'nin milli sınırlar olarak belirlediği Misak-ı Milli'deki doğu sınırlarını büyük ölçüde gerçekleştirmiştir. Kars, Sarıkamış ve Iğdır gibi önemli şehirler tekrar ana vatana katılmıştır.
- ✅ Moral ve Prestij Kazanımı: TBMM, hem içeride hem de dışarıda büyük bir prestij ve meşruiyet kazanmıştır. Halkın Kurtuluş Savaşı'na olan inancı ve desteği artmıştır.
📌 Özetle...
Gümrü Antlaşması, genç Türkiye devletinin "var olma" mücadelesinde bir dönüm noktasıdır. 🦅 Hem askeri hem de diplomatik bir zafer olan bu antlaşma, TBMM'nin varlığını dünyaya duyurmuş, iç ve dış tehditlere karşı elini güçlendirmiş ve Kurtuluş Savaşı'nın kaderini olumlu yönde etkilemiştir. Bu nedenle, modern Türkiye'nin kuruluş sürecindeki en önemli mihenk taşlarından biridir.
