Osmanlı mutfağı, sadece Türk mutfak kültürünün değil, dünya gastronomi tarihinin de en zengin ve etkileyici miraslarından biridir. Bu muhteşem mutfağın en ikonik ve lezzetli yemeklerinden biri de şüphesiz Hünkar Beğendi'dir. Adından da anlaşılacağı gibi, bu yemek "Sultanın Beğendiği" anlamına gelir ve kökleri Osmanlı sarayının derinliklerine uzanır.
Hünkar Beğendi, temelde iki bölümden oluşan bir yemektir: kuzu veya koyun etinden yapılan bir yahni ve patlıcanın közlenip süt, peynir ve tereyağı ile muhteşem bir püreye dönüştüğü "beğendi" sosu. Efsaneye göre, yemeğin ismi 19. yüzyılda Fransa İmparatoriçesi Eugénie'nin İstanbul ziyareti sırasında, kendisine ikram edilen bu yemeği çok beğenmesi ve "Sultan bunu gerçekten beğendi mi?" diye sorması üzerine verilmiştir. Sunumdaki zerafet ve derin lezzet, gerçekten de bir sultanı memnun edecek niteliktedir.
Bu yemek, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul saray mutfağına aittir. Ancak, Osmanlı mutfağı geniş coğrafyadan etkilendiği için, yemeğin temelini oluşturan "patlıcan püresi" veya "patlıcan salatası" benzeri tariflerin Orta Doğu ve Akdeniz mutfaklarında da kökleri olduğu söylenebilir. Yine de, onu bugünkü ünlü formuna kavuşturan, İstanbul'daki saray aşçılarının mahareti ve yaratıcılığıdır. Dolayısıyla, Hünkar Beğendi'yi bir İstanbul ve Osmanlı Saray yemeği olarak tanımlamak en doğrusudur.
Yemeğin sihri, "beğendi" adı verilen sosunda gizlidir. Mükemmel bir beğendi için olmazsa olmazlar:
Et yahnisi ise genellikle kuşbaşı doğranmış kuzu etinin, soğan, domates ve salça ile pişirilmesiyle hazırlanır. Servis sırasında, dumanı üstünde tüten beğendi püresinin üzerine, etin kendisi ve sosu gezdirilir.
Hünkar Beğendi, Osmanlı'nın estetik sunuma, dengeye ve sofistike lezzetlere verdiği önemi somutlaştıran bir yemektir. Basit malzemeleri, ustalıkla bir araya getirerek lüks bir tabak yaratma felsefesini yansıtır. Günümüzde de özel günlerin, davet sofralarının ve geleneksel mutfağı temsil eden lüks restoranların vazgeçilmez bir lezzetidir.
Yemeğin Fransız mutfağındaki ünlü "Eggplant Gratin" veya "Moussaka" ile benzerlikleri, Osmanlı ve Fransız saray mutfakları arasındaki tarihsel etkileşimin de bir göstergesi sayılabilir. Ziyaretçi imparatoriçe efsanesi de bu kültürel köprüyü destekler niteliktedir.
Sonuç olarak, Hünkar Beğendi sadece bir yemek değil, bir tarih, kültür ve sanat eseridir. İstanbul'da doğmuş, Osmanlı sarayında şekillenmiş ve tüm dünyaya "Sultanın beğenisini" kazanmış bir lezzet abidesi olarak mutfak tarihimizdeki seçkin yerini korumaktadır.
