İş Kazası ve Meslek Hastalığı Tazminatı: Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları

Question

İş kazası geçirdim ve tazminat alıp alamayacağımı bilmiyorum. Hangi durumlarda tazminat alabilirim ve bu süreç nasıl işliyor, kafam çok karışık.

Answer 1

💼 İş Kazası Nedir?

İş kazası, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 13. maddesinde tanımlanmıştır. Bu tanıma göre iş kazası:

• ⚠️ Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
• 🚧 İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle,
• 🚦 Sigortalının, işveren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
• 🚑 Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
• 🚗 Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.

🩺 Meslek Hastalığı Nedir?

Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin niteliği nedeniyle tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya ruhi arıza halleridir.

💰 İş Kazası ve Meslek Hastalığı Tazminatı Nedir?

İş kazası veya meslek hastalığı sonucu zarar gören işçinin veya vefatı halinde hak sahiplerinin talep edebileceği maddi ve manevi kayıpların karşılığıdır.

❓ İş Kazası ve Meslek Hastalığı Tazminatı Kimlerden Talep Edilebilir?

• 🏢 İşverenden (kusuru oranında),
• 👷 İş güvenliği uzmanından (kusuru oranında),
• 👨‍⚕️ İşyeri hekiminden (kusuru oranında),
• 🛠️ Makine üreticisinden (kusuru oranında),
• ➕ Diğer kusurlu üçüncü kişilerden talep edilebilir.

⚖️ Tazminat Davası Açma Süresi Ne Kadardır?

İş kazası ve meslek hastalığı tazminat davalarında zamanaşımı süresi, Borçlar Kanunu'na göre belirlenir. Genel olarak, iş kazasının veya meslek hastalığının öğrenildiği tarihten itibaren 10 yıl içinde dava açılması gerekmektedir. Ancak, ceza davası açılmışsa, ceza davasındaki zamanaşımı süresi uygulanır.

📝 Hangi Belgeler Gerekli?

• 📜 İş kazası tespit tutanağı (varsa),
• 🏥 Hastane raporları ve epikrizler,
• 🧾 SGK tarafından düzenlenen gelir bağlama kararı,
• 📑 Varsa, bilirkişi raporları,
• 🗂️ Diğer ilgili belgeler (iş sözleşmesi, ücret bordroları vb.).

🤕 Maddi Tazminat Neleri Kapsar?

• 💸 Tedavi giderleri,
• 📉 Kazanç kaybı (iş göremezlik nedeniyle),
• 🚧 Çalışma gücünün azalmasından veya yitirilmesinden doğan kayıplar,
• 👨‍👩‍👧‍👦 Destekten yoksun kalma tazminatı (ölüm halinde).

😥 Manevi Tazminat Nedir?

Manevi tazminat, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu duyulan acı, elem ve ızdırabın karşılığı olarak hükmedilen tazminattır. Manevi tazminatın miktarı, olayın özelliklerine, tarafların kusur durumuna ve sosyal ekonomik durumlarına göre belirlenir.

📊 Tazminat Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Tazminat miktarı, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişir. Bu faktörler şunlardır:

• ⚠️ İşçinin kusur durumu,
• 🏢 İşverenin kusur durumu,
• 🤕 İşçinin maluliyet oranı,
• 💰 İşçinin geliri,
• 👴 İşçinin yaşı,
• 👨‍👩‍👧‍👦 İşçinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler.

Tazminat hesaplaması genellikle aktüerya uzmanları tarafından yapılır.

🛡️ SGK'nın Rolü Nedir?

SGK, iş kazası ve meslek hastalığı sonucu oluşan zararları kısmen karşılar. SGK'nın sağladığı yardımlar şunlardır:

• 🩺 Geçici iş göremezlik ödeneği,
• 🤕 Sürekli iş göremezlik geliri,
• ⚰️ Ölüm geliri,
• 🏥 Tedavi giderleri.

Ancak, SGK tarafından karşılanmayan zararlar için işverene veya diğer sorumlulara tazminat davası açılabilir.

👨‍⚖️ Dava Nerede Açılır?

İş kazası ve meslek hastalığı tazminat davaları, iş mahkemelerinde açılır. İş mahkemesi bulunmayan yerlerde ise asliye hukuk mahkemeleri görevlidir. Yetkili mahkeme, davalının yerleşim yeri mahkemesi veya iş kazasının/meslek hastalığının meydana geldiği yer mahkemesidir.

🤝 Arabuluculuk Zorunlu Mu?

İş kazası ve meslek hastalığı tazminat davalarında dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur. Arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanamazsa, dava açılabilir.

📚 Yargıtay Kararları Neler Söylüyor?

Yargıtay, iş kazası ve meslek hastalığı davalarında işverenin kusurunu belirlemede titiz davranmakta ve iş güvenliği önlemlerinin alınmaması halinde işvereni ağır kusurlu bulmaktadır. Ayrıca, manevi tazminat miktarlarının belirlenmesinde de güncel ekonomik koşulları ve tarafların sosyal durumlarını dikkate almaktadır.

💡 Ek Bilgiler ve Öneriler

• 🔎 İş kazası veya meslek hastalığı geçiren işçilerin, vakit kaybetmeden bir avukata danışmaları önemlidir.
• 🧾 Tüm belgelerin (raporlar, faturalar, tutanaklar vb.) saklanması gerekmektedir.
• testigos Tanıkların ifadeleri de dava sürecinde önemli rol oynayabilir.
• 📅 Zamanaşımı sürelerine dikkat edilmelidir.