Fizikte iş, bir cisme uygulanan kuvvetin, cismi kendi doğrultusunda hareket ettirmesi sonucu yapılan enerji aktarımıdır. Günlük hayatta kullandığımız "iş" kavramından farklı olarak, fizikte işin gerçekleşmesi için üç temel koşul gereklidir:
Fizikte iş, aşağıdaki formülle hesaplanır:
W = F · d · cosθ
Burada:
Kuvvet ile yer değiştirme aynı yöndeyse (θ = 0°), cos0° = 1 olduğundan iş pozitiftir. Bu durumda kuvvet cismin hareketini kolaylaştırır.
Kuvvet ile yer değiştirme zıt yöndeyse (θ = 180°), cos180° = -1 olduğundan iş negatiftir. Bu durumda kuvvet cismin hareketine karşı koyar (sürtünme kuvveti gibi).
Aşağıdaki durumlarda yapılan iş sıfırdır:
Bir kitabı masa üzerinde ittiğinizde, uyguladığınız kuvvet ile kitabın hareket yönü aynı olduğu için pozitif iş yapmış olursunuz.
Hareket halindeki bir araba frene basılarak durdurulduğunda, sürtünme kuvveti hareket yönüne zıt olduğu için negatif iş yapar.
Elinde çanta ile düz yolda yürüyen bir kişi, çantaya uyguladığı kuvvet dikey yönde olduğu halde yatay yönde hareket ettiği için çantaya iş yapmaz.
Fizikte iş ve enerji kavramları birbiriyle yakından ilişkilidir. İş-enerji teoremine göre, bir cisme uygulanan net kuvvetin yaptığı iş, cismin kinetik enerjisindeki değişime eşittir:
Wnet = ΔK = ½mv² - ½mv₀²
Fizikte iş kavramı, enerjinin bir formdan diğerine dönüşümünü anlamamızı sağlayan temel bir kavramdır ve mekaniğin en önemli prensiplerinden biridir.
