Merhaba! Bu ders notunda, sıklıkla birbiriyle karıştırılan ısı ve sıcaklık kavramlarını tanımlayacak, aralarındaki temel farkları tablo halinde özetleyecek ve konuyu pekiştirecek örnekler vereceğiz.
Isı: Bir enerji transfer biçimidir. Sıcaklıkları farklı iki sistem arasında, yüksek sıcaklıklı olandan düşük sıcaklıklı olana aktarılan enerjidir. Birimi Joule (J) veya kalori (cal)'dir.
Sıcaklık: Bir maddenin ortalama moleküler kinetik enerjisinin bir ölçüsüdür. Enerji değil, bir durum belirtecidir. Birimi Celsius (°C), Kelvin (K) veya Fahrenheit (°F)'tir.
| Karşılaştırma Ölçütü | 🌡️ Sıcaklık | 🔥 Isı |
|---|---|---|
| Tanım | Moleküllerin ortalama kinetik enerjisinin ölçüsü | Enerji transfer miktarı |
| Tür | Bir durum büyüklüğü | Bir enerji türü / transferi |
| Birim | °C, K, °F | Joule (J), kalori (cal) |
| Ölçüm Aracı | Termometre | Kalorimetre kabı |
| Skaler/Vektörel | Skaler büyüklük | Skaler büyüklük |
| Sistem Özelliği | Yoğun (madde miktarına bağlı değil) | Yaygın (madde miktarına bağlı) |
| Bağımlılık | Kinetik enerjiye bağlı | Kütle, sıcaklık farkı, öz ısıya bağlı |
| Matematiksel İlişki | \( T \) (Mutlak sıcaklık: K) | \( Q = m \cdot c \cdot \Delta T \) |
Bir örnekle pekiştirelim: Elimizde 10 gram su (\( 20°C \)) ve 100 gram su (\( 20°C \)) olsun.
Isı aktarımı için sıcaklık farkı şarttır. Aynı sıcaklıktaki iki cisim arasında ısı alışverişi olmaz.
Bu temel farkları anlamak, termodinamik konularını ve günlük hayattaki pek çok olayı (serinlemek, ısınmak, yemek pişirmek vb.) kavramak için çok önemlidir.
Bir sonraki derste "Öz Isı ve Isı Sığası" konusunu işleyeceğiz. Görüşmek üzere! 👨🏫👩🏫