Matematikte işlemlerin belirli özellikleri vardır. Bu özellikler, sayılar üzerinde yapılan işlemlerin nasıl davrandığını açıklar. En temel işlem özellikleri şunlardır:
Bir işlemin değişme özelliği, işlemdeki sayıların yerlerinin değiştirilmesinin sonucu etkilemediğini ifade eder.
Not: Çıkarma ve bölme işlemlerinde değişme özelliği geçerli değildir.
Birleşme özelliği, işlemdeki sayıların gruplandırılmasının sonucu değiştirmediğini gösterir.
Not: Çıkarma ve bölme işlemlerinde birleşme özelliği geçerli değildir.
Dağılma özelliği, çarpma işleminin toplama veya çıkarma işlemi üzerine dağılabileceğini ifade eder.
Not: Dağılma özelliği sadece çarpma işlemi için geçerlidir.
1. Aşağıdaki işlemlerden hangisi değişme özelliğini sağlamaz?
a) \( 5 + 3 = 3 + 5 \)
b) \( 12 \times 4 = 4 \times 12 \)
c) \( 8 - 2 = 2 - 8 \)
d) \( 10 \div 2 = 2 \div 10 \)
e) \( 6 \times (7 + 3) = (7 + 3) \times 6 \)
Cevap: c) ve d) (Çıkarma ve bölme işlemleri değişme özelliği sağlamaz. Örneğin \( 8 - 2 \neq 2 - 8 \)).
2. Bir matematik öğretmeni tahtaya \( 3 \times (x + 5) = 24 \) denklemini yazıyor ve dağılma özelliğini kullanarak çözüm istiyor. Buna göre \( x \) kaçtır?
a) 2
b) 3
c) 4
d) 5
e) 6
Cevap: b) 3 (Dağılma özelliği uygulanır: \( 3x + 15 = 24 \). Çözüm: \( 3x = 9 \) → \( x = 3 \)).
1. Bir işlemde \( a \star b = b \star a \) eşitliği sağlanıyorsa bu işlemin __________ özelliği vardır.
2. \( (a \star b) \star c = a \star (b \star c) \) eşitliği __________ özelliğini ifade eder.
3. \( a \cdot (b + c) = a \cdot b + a \cdot c \) eşitliği çarpma işleminin toplama işlemi üzerine __________ özelliğidir.
4. Çıkarma işleminin değişme özelliği vardır. (D/Y)
5. Bölme işleminin birleşme özelliği yoktur. (D/Y)
6. Toplama işlemi doğal sayılarda dağılma özelliğine sahiptir. (D/Y)
Aşağıdaki işlem özelliklerini doğru tanımlarıyla eşleştirin.
10. Gerçek sayılarda çarpma işleminin hangi özellikleri vardır? Örneklerle açıklayınız.
11. \( 5 \star (3 \star 2) = (5 \star 3) \star 2 \) eşitliği hangi işlem özelliğini gösterir?
12. Hangi işlem aşağıdaki özelliklerin üçünü de sağlar?
A) Toplama
B) Çıkarma
C) Bölme
D) Hiçbiri
Cevaplar:
1: değişme, 2: birleşme, 3: dağılma, 4: Y, 5: D, 6: Y, 7: B, 8: A, 9: C, 10: Değişme, birleşme, dağılma, 11: Birleşme, 12: A