İzoelektronik Tanecik Nedir?
İzoelektronik tanecikler, elektron sayıları aynı olan fakat farklı elementlere ait atom, iyon veya moleküllere verilen isimdir. "İzo" eşit, "elektronik" ise elektronla ilgili anlamına gelir. Yani bu taneciklerin elektron sayıları birbirine eşittir.
Nasıl Belirlenir?
Bir taneciğin elektron sayısını bulmak için şu yöntem izlenir:
- Nötr bir atom için: Elektron sayısı = Proton sayısı (Atom numarası, Z)
- Bir iyon için: Elektron sayısı = Atom numarası ± iyon yükü
Burada:
- Katyon (pozitif yüklü iyon) elektron kaybettiği için: Elektron sayısı = Z - (+yük)
- Anyon (negatif yüklü iyon) elektron kazandığı için: Elektron sayısı = Z + (-yük) formülü ile bulunur.
Örnekler
Aşağıdaki tanecik çiftlerini inceleyelim. Hepsinin toplam 10 elektronu vardır, bu nedenle birbirlerinin izoelektroniğidirler.
- Neon (Ne) Atomu: Atom numarası 10'dur. Nötr bir atom olduğu için elektron sayısı da 10'dur.
- Florür İyonu (F⁻): Florun atom numarası 9'dur. -1 yüklü bir anyon olduğu için elektron sayısı = 9 + 1 = 10'dur.
- Oksijen İyonu (O²⁻): Oksijenin atom numarası 8'dir. -2 yüklü bir anyon olduğu için elektron sayısı = 8 + 2 = 10'dur.
- Sodyum İyonu (Na⁺): Sodyumun atom numarası 11'dir. +1 yüklü bir katyon olduğu için elektron sayısı = 11 - 1 = 10'dur.
Gördüğünüz gibi, Ne, F⁻, O²⁻ ve Na⁺ taneciklerinin hepsi 10 elektronludur ve bu nedenle birbirlerinin izoelektroniğidir.
Önemli Noktalar
- İzoelektronik taneciklerin elektron sayıları aynıdır, ancak proton (atom) sayıları ve dolayısıyla kimyasal özellikleri farklıdır.
- Bu kavram, özellikle iyonların kararlılıklarını ve elektron dizilişlerini anlamak için oldukça kullanışlıdır. İzoelektronik tanecikler genellikle aynı soygazın elektron dizilişine sahiptir.
