10. sınıf mol soruları konu anlatımı

Question

Merhaba! Bu konu anlatımında, kimyanın temel taşlarından biri olan "mol" kavramını birlikte öğreneceğiz. Mol, atom ve moleküller gibi çok küçük parçacıkları sayabilmemiz için kullandığımız bir ölçü birimidir, tıpkı bir düzine gibi. Bu bölümde, günlük hayattan örneklerle mol sayısı, kütle ve tanecik sayısı arasındaki ilişkiyi nasıl kuracağını adım adım göreceksin.

Answer 1

🧪 10. Sınıf Mol Kavramı Konu Anlatımı (Ders Notu)

⚛️ Mol Nedir? (Temel Tanım)

Mol, kimyada atom, molekül, iyon gibi çok küçük taneciklerin miktarını belirtmek için kullanılan bir ölçü birimidir. Tıpkı düzine (12 adet) veya deste (10 adet) gibi düşünebilirsiniz. Bir mol, 6.022 x 10²³ tane tanecik içerir. Bu sayıya Avogadro sayısı denir ve kısaca N_A ile gösterilir.

• 👨‍🏫 Mol: Madde miktarının birimi
• 🔢 Avogadro Sayısı (N_A): 6.022 x 10²³

⚖️ Mol Kütlesi (Atom ve Molekül Kütlesi)

Mol kütlesi, 1 mol maddenin gram cinsinden kütlesidir. Bir elementin mol kütlesi, periyodik tablodaki atom kütlesine eşittir. Bileşiklerin mol kütlesi ise, içerdiği atomların mol kütlelerinin toplamıdır.

• 🥇 Atom Kütlesi: Bir atomun kütlesi (periyodik tabloda bulunur).
• 🧪 Molekül Kütlesi: Bir moleküldeki atomların kütleleri toplamı.
• ⚖️ Mol Kütlesi: 1 mol maddenin gram cinsinden kütlesi (g/mol).

Örnek:

Su (H₂O) molekülünün mol kütlesini hesaplayalım:

H (Hidrojen): 1 g/mol (x2 = 2 g/mol)
O (Oksijen): 16 g/mol

H₂O = 2 + 16 = 18 g/mol

Yani, 1 mol su 18 gramdır.

➗ Mol Sayısı Hesaplama

Mol sayısı (n), kütle (m) ve mol kütlesi (M) arasındaki ilişki şu şekildedir:

n = m / M

Burada:

• 🔢 n: Mol sayısı (mol)
• ⚖️ m: Kütle (gram)
• 🥇 M: Mol kütlesi (g/mol)

Örnek:

36 gram su kaç moldür?

m = 36 g
M (H₂O) = 18 g/mol

n = 36 / 18 = 2 mol

Yani, 36 gram su 2 moldür.

💨 Gazlarda Mol Kavramı (Normal Koşullar ve Oda Koşulları)

Normal koşullar (NK), 0°C (273 K) sıcaklık ve 1 atm basınçtır. Oda koşulları (OK) ise genellikle 25°C (298 K) sıcaklık ve 1 atm basınç olarak kabul edilir.

Normal Koşullarda (NK): 1 mol gaz, 22.4 litre hacim kaplar.

Oda Koşullarında (OK): 1 mol gaz, yaklaşık olarak 24.5 litre hacim kaplar.

• 🌡️ Normal Koşullar (NK): 0°C (273 K) ve 1 atm
• 🏠 Oda Koşulları (OK): 25°C (298 K) ve 1 atm
• 🎈 NK'da 1 mol gaz: 22.4 litre
• 🎉 OK'da 1 mol gaz: ~24.5 litre

Örnek:

Normal koşullarda 44.8 litre hacim kaplayan oksijen gazı (O₂) kaç moldür?

1 mol O₂ (NK) = 22.4 L
x mol O₂ (NK) = 44.8 L

x = 44.8 / 22.4 = 2 mol

Yani, normal koşullarda 44.8 litre hacim kaplayan oksijen gazı 2 moldür.

➕ Çözümlü Örnek Sorular

Soru 1: 8 gram CH₄ (metan) gazı kaç moldür? (C: 12 g/mol, H: 1 g/mol)

Çözüm:

M (CH₄) = 12 + (4 x 1) = 16 g/mol
n = m / M = 8 / 16 = 0.5 mol

Soru 2: 0.2 mol NaCl (sofra tuzu) kaç gramdır? (Na: 23 g/mol, Cl: 35.5 g/mol)

Çözüm:

M (NaCl) = 23 + 35.5 = 58.5 g/mol
m = n x M = 0.2 x 58.5 = 11.7 gram