Kafiye ve redif nasıl bulunur

Question

Kafiyeyi bulmak için genellikle şiirin sonundaki ses benzerliklerine bakıyorum ama bazen tam ve zengin kafiye ayrımını karıştırıyorum. Redif konusunda ise kafiyeden sonra gelen eklerin aynı olması gerektiğini biliyorum ama bu eklerin sadece ses değil görev olarak da aynı olması gerekiyor mu, onu tam anlayamadım.

Answer 1

🎵 Kafiye ve Redif Nedir?

Kafiye (uyak) ve redif, şiirde mısra sonlarında bulunan ve ahenk oluşturan ses benzerlikleridir. Bu iki kavramı iyi anlamak, şiir çözümlemesi yapabilmek için çok önemlidir.

🔍 Redif Nasıl Bulunur?

Redif, mısra sonlarında görevleri aynı olan eklerin veya anlamlı kelimelerin tekrar etmesidir. Redifi bulmak için şu adımları izleyebilirsiniz:

• ✅ Eklerin benzerliğine bak: Mısra sonlarındaki çekim ekleri (hal ekleri, iyelik ekleri, zaman ekleri vb.) aynı ise bu rediftir.
• ✅ Kelime tekrarını kontrol et: Mısra sonlarında aynı kelime veya kelime grubu tekrarlanıyorsa bu da rediftir.

📝 Redif Örnekleri:

"Gönlümde ateştin, gözümde yaştın
Ne diye tutuştun, ne diye taştın"

Burada "-tın" eki her iki mısrada da bulunuyor ve aynı görevde (geçmiş zaman 2. tekil şahıs eki). Dolayısıyla "-tın" eki rediftir.

"Beni çölde kuşlar gibi yalnız bırakma
Bu virane kalbimi tenha bırakma"

Burada "bırakma" kelimesi her iki mısrada da aynı şekilde tekrarlanmış. Bu kelime rediftir.

🎶 Kafiye (Uyak) Nasıl Bulunur?

Kafiye, mısra sonlarındaki rediften önce gelen ve en az bir sesin benzeştiği kısımdır. Kafiyeyi bulmak için:

• 🎯 Önce redifi bul: Mısra sonlarındaki redifi tespit edin ve çıkarın.
• 🎯 Kalan kısma bak: Redif çıkarıldıktan sonra kalan kısımlardaki ses benzerlikleri kafiyeyi oluşturur.

📝 Kafiye Örnekleri:

"Kandilli'de eski bahçelerdeyiz
Karşı yakada bir bitmiş oyun gibi"

Burada redif yok. "-deyiz" ve "gibi" arasında ses benzerliği olmadığı için bu mısralar kafiyesizdir.

"Bir garip rüya rengiyle
Uyuşmuş gibi her şekilde"

Redif: "-yle/-de" (ilgi eki ve bulunma hal eki)
Kafiye: "rengi" ve "şekil" kelimelerindeki "e" sesi - Yarım Kafiye

📊 Kafiye Çeşitleri

• 🌿 Yarım Kafiye: Tek ses benzeşmesi (aşk - işk)
• 🍃 Tam Kafiye: İki ses benzeşmesi (aşk - taşk)
• 🌺 Zengin Kafiye: Üç veya daha fazla ses benzeşmesi (haykırmak - ayırmak)
• 🌀 Tunç Kafiye: Kafiyeli kelimelerden birinin diğerini içermesi (acı - ilacı)
• 📖 Cinaslı Kafiye: Yazılışları aynı ama anlamları farklı kelimeler (yaz - yaz)

🔎 Örnek Çözümleme

"Gül büyütenlere mahsus hevesle
Roza döşenmiş göçebe bir eski yaz
Bekliyor duruyor her şey nefesle
Düşmüş bir yanına başım avuçlarımda"

1. Mısra sonları: hevesle - yaz - nefesle - avuçlarımda
2. Redif: Yok
3. Kafiye: "hevesle" ve "nefesle" kelimelerindeki "esle" sesleri - Tam Kafiye
4. Kafiye şeması: a b a c

💡 Pratik İpucu

Kafiye ve redifi bulmak için daima mısra sonlarına bakın, önce redifi bulun, sonra kalan kısımdaki ses benzerliklerini tespit edin. Unutmayın: Önce redif, sonra kafiye gelir!