Günlük hayatta en sık karıştırılan kelimelerden biri de "kılavuz"dur. Doğru yazımı, anlamı ve bu kelimenin neden bu şekilde yazıldığını merak ediyorsanız, doğru yerdesiniz. Bu yazıda, "kılavuz" kelimesinin yazımını dil bilgisi kuralları çerçevesinde inceleyeceğiz.
Türk Dil Kurumu (TDK) yazım kılavuzuna göre kelimenin doğru ve tek kabul edilen yazımı:
K I L A V U Z
Yani, "kılavuz" şeklinde, "ı" harfi ile yazılır. "Kılavuz" yazımı kesinlikle yanlıştır.
Hatalı yazımın (kılavuz) temel sebebi, kelimenin telaffuzundaki inceliktir. Kalın "ı" sesi, bazı bölgelerde ince "i" gibi duyulabilir veya yazarken benzer kelimelerle karıştırılabilir. Ancak standart İstanbul Türkçesinde ve TDK kurallarında kalın ünlü "ı" kullanılır.
"Kılavuz" kelimesi, Eski Türkçe'deki "kılağu" (yol gösteren, rehber) sözcüğünden evrilmiştir. Günümüzdeki başlıca anlamları:
Doğru yazımı aklınızda tutmanın pratik bir yolu, kelimeyi "kıla-vuz" olarak ikiye ayırmak ve ilk hecedeki kalın "a" sesini düşünmektir. Türkçe'de büyük ünlü uyumu kuralı gereği, ilk hecede kalın bir ünlü (ı, a, o, u) varsa, sonraki hecelerde de genellikle kalın ünlüler bulunur. "Kıla-" hecesindeki kalın "ı", "-vuz" hecesindeki kalın "u" ile uyumludur.
| ✅ DOĞRU | ❌ YANLIŞ |
|---|---|
| Yol kılavuzu | Yol kılavuzu |
| Yazım kılavuzu | Yazım kılavuzu |
| Bir kılavuz kitap | Bir kılavuz kitap |
Türkçe, yazımı ve telaffuzu bazen birbirinden farklı olabilen inceliklere sahip bir dildir. "Kılavuz" kelimesi de bu inceliklerden nasibini almıştır. Doğrusunun "kılavuz" (I harfi ile) olduğunu unutmayın. Dilimizi doğru kullanmak, iletişimimizin gücünü ve netliğini artırır. Bir sonraki yazışmanızda bu küçük ama önemli ayrıntıya dikkat ederek dil bilincinizi gösterebilirsiniz.
Dipnot: Bu yazı, Türk Dil Kurumu'nun güncel Yazım Kılavuzu esas alınarak hazırlanmıştır.
