Kısaltmalara gelen ekler kesme işaretiyle ayrılır

Question

Bu kuralı genelde anlıyorum ama uygularken karıştırıyorum. Özellikle kısaltmanın son harfi, açılımın son harfiyle aynıysa ne yapacağımı bilemiyorum. Mesela "THY'ne" mi yoksa "THY'ye" mi yazmalıyım?

Answer 1

📝 Kısaltmalara Gelen Ekler ve Kesme İşareti

Kısaltmalara ek getirilirken, bu eklerin kısaltmanın okunuşuna mı yoksa yazılışına mı uyduğuna dikkat etmek gerekir. Bu durum, eklerin nasıl yazılacağını belirler.

🎯 Temel Kural

Kısaltmalara getirilen ekler, kesme işareti ( ' ) ile ayrılır. Bu, okumayı ve anlamayı kolaylaştırmak için yapılır.

🧩 Eklerin Yazılışa Göre Getirildiği Durumlar

Eğer kısaltma, harflerin isimlendirilerek okunduğu bir kısaltma ise (örneğin; TBMM, THY, ABD), ekler kesme işaretiyle ayrılarak ve harflerin okunuşuna göre değil, doğrudan kısaltmanın son harfinin okunuşuna göre yazılır.

• 📌 TBMM'ye (Te Be Me Me'ye değil, TBMM'ye)
• 📌 THY'de (Te He Ye'de değil, THY'de)
• 📌 ABD'den (A Be De'den değil, ABD'den)
• 📌 NATO'dan (Na To'dan değil, NATO'dan)

🔤 Eklerin Okunuşa Göre Getirildiği Durumlar

Eğer kısaltma, bir kelime gibi okunuyorsa, ekler kesme işaretiyle ayrılarak bu okunuşa göre yazılır.

• ✅ ASELSAN'ı (Kurum "Aselsan" diye okunur)
• ✅ BOTAŞ'a (Kurum "Botaş" diye okunur)
• ✅ UNESCO'ya (Kurum "Unesco" diye okunur)

✍️ Örneklerle Pekiştirelim

🟢 Doğru Kullanımlar:

• ➡️ Bu konuyu MEB'in sitesinden araştırdık.
• ➡️ Yarın İSO'da bir toplantı var.
• ➡️ Proje ODTÜ'yle ortak yürütülüyor.
• ➡️ TV'de güzel bir belgesel vardı.

🔴 Yanlış Kullanımlar:

• ❌ Bu konuyu MEBin sitesinden araştırdık. (Doğrusu: MEB'in)
• ❌ Yarın İSOda bir toplantı var. (Doğrusu: İSO'da)
• ❌ Proje ODTÜyle ortak yürütülüyor. (Doğrusu: ODTÜ'yle)
• ❌ TVde güzel bir belgesel vardı. (Doğrusu: TV'de)

💡 Özet

• 📌 Kısaltmalardan sonra ek gelirse, kesme işareti kullanılır.
• 📌 Kısaltma harflerle okunuyorsa, ek son harfin okunuşuna uyar.
• 📌 Kısaltma kelime gibi okunuyorsa, ek bu okunuşa uyar.
• 📌 Kesme işareti, kısaltma ile eki ayırarak anlam karışıklığını önler.