# KPSS Fiiller (Kip, Kişi, Ek Fiil) - Ders Notu
📚 Fiillerin Temel Özellikleri
Fiiller, varlıkların yaptığı işleri, oluşları veya durumları bildiren sözcüklerdir. KPSS Türkçe sınavında fiillerle ilgili sorular genellikle kip, kişi ve ek fiil konularından gelmektedir. Bu notlarda bu konuları detaylıca inceleyeceğiz.
🎯 Fiil Çekim Ekleri
Fiillerin cümlede kullanılabilmesi için çekim ekleri alması gerekir. Bu ekler şunlardır:
- 📌 Kip ekleri: Fiilin zamanını ve anlamını belirler
- 📌 Kişi ekleri: Fiilin kim tarafından yapıldığını belirler
- 📌 Ek fiil: İsim soylu sözcükleri yüklem yapar veya basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapar
⏰ Fiil Kipleri (Zaman ve Anlam)
Fiil kipleri, fiilin zamanını ve anlamını belirleyen eklerdir. İki ana gruba ayrılır:
🔹 1. Haber (Bildirme) Kipleri
Fiilin kesin olarak gerçekleştiğini veya gerçekleşeceğini bildiren kiplerdir:
- ✅ Görülen Geçmiş Zaman (-dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü): "geldi, yazdı"
- ❓ Öğrenilen Geçmiş Zaman (-mış, -miş, -muş, -müş): "gelmiş, yazmış"
- 🕒 Şimdiki Zaman (-yor): "geliyor, yazıyor"
- ⏳ Geniş Zaman (-r, -ar, -er): "gelir, yazar"
- 🔮 Gelecek Zaman (-acak, -ecek): "gelecek, yazacak"
🔸 2. Dilek Kipleri
Fiilin gerçekleşmesine yönelik istek, dilek, gereklilik veya emir bildiren kiplerdir:
- 🙏 Dilek-Şart Kipi (-sa, -se): "gelse, yazsa"
- 💭 İstek Kipi (-a, -e): "gele, yaza"
- ⚖️ Gereklilik Kipi (-malı, -meli): "gelmeli, yazmalı"
- 👮 Emir Kipi (eksiz): "gel, yaz"
👥 Kişi (Şahıs) Ekleri
Fiilin kim tarafından yapıldığını belirten eklerdir:
- 👤 1. Tekil Kişi: "-m, -ım, -im" (geldim)
- 👥 1. Çoğul Kişi: "-k, -ız, -iz" (geldik)
- 👤 2. Tekil Kişi: "-n, -sın, -sin" (geldin)
- 👥 2. Çoğul Kişi: "-nız, -niz, -nuz, -nüz" (geldiniz)
- 👤 3. Tekil Kişi: "-Ø" (eksiz) (geldi)
- 👥 3. Çoğul Kişi: "-lar, -ler" (geldiler)
🔗 Ek Fiil (Ek Eylem)
Ek fiil, isim soylu sözcüklere gelerek onları yüklem yapan veya basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapan "-i-" fiilidir. Dört kipte çekimlenir:
📌 Ek Fiilin Görevleri
- 🏷️ İsimleri yüklem yapmak: "Öğretmenim", "Hastaydı"
- ⏱️ Basit zamanlı fiilleri birleşik zamanlı yapmak: "Geliyordu", "Gelseymiş"
📌 Ek Fiilin Kipleri
- 🕰️ Görülen Geçmiş Zaman: "-dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü" (hastaydı)
- 🔍 Öğrenilen Geçmiş Zaman: "-mış, -miş, -muş, -müş" (hastaymış)
- ❓ Şart Kipi: "-sa, -se" (hastaysa)
- 🎯 Geniş Zaman: "-ım, -im, -um, -üm, -sın, -sin, -sun, -sün, -ız, -iz, -uz, -üz, -lar, -ler" (hastayım)
💡 KPSS'de Çıkan Önemli Noktalar
- ⚠️ Ek fiilin olumsuzu "değil" sözcüğü ile yapılır: "Öğrenci değildi"
- ⚠️ Ek fiilin şart kipi genellikle yan cümlecik kurar: "Hastaysa doktora gitsin"
- ⚠️ Ek fiil bazen düşebilir: "Ne güzel komşumuzdu" → "Ne güzel komşumuz"
- ⚠️ "-dir" eki bazen ek fiil, bazen yapım eki olabilir: "Bu ev onundur" (ek fiil) - "Bu bir yapım dir" (yapım eki)
🎓 Örnek Çözümlemeler
Örnek 1: "Yarın sınavı olacakmış"
- Fiil: ol-acak-mış
- Kip: gelecek zaman (-acak)
- Ek fiil: öğrenilen geçmiş zaman (-mış)
- Kişi: 3. tekil kişi (eksiz)
Örnek 2: "Öğretmenim"
- İsim: öğretmen
- Ek fiil: geniş zaman (-im)
- Kişi: 1. tekil kişi
Bu notlar, KPSS Türkçe sınavında fiiller konusundaki soruları çözebilmeniz için gerekli temel bilgileri içermektedir. Konuyu iyi kavramak için bol bol örnek çözümlemesi yapmanızı öneririm. 🚀
