KPSS Tarih: Türk-İslam Devletleri Kültür ve Medeniyet

Question

KPSS Tarih dersinde Türk-İslam Devletleri kültür ve medeniyet konusunu tam olarak bilmiyorum. Bu konuyla ilgili test çözmek ve bilgi eksiğimi kapatmak istiyorum.

Answer 1

🕌 Türk-İslam Devletlerinde Toplumsal Hayat

• 👨‍👩‍👧‍👦 Aile: Toplumun temelini oluştururdu. Geniş aile yapısı yaygındı.
• 🏘️ Mahalle: Sosyal dayanışmanın en önemli unsurlarından biriydi. İnsanlar birbirleriyle yakından ilgilenirlerdi.
• 🤝 Ahilik: Esnaf ve sanatkarların oluşturduğu bir tür meslek örgütüydü. Ahlaki değerleri ön planda tutardı.
• ⚖️ Vakıflar: Toplumsal dayanışmayı sağlayan önemli kurumlardı. Eğitim, sağlık, sosyal yardım gibi alanlarda hizmet verirlerdi.
• 📜 Divan-ı Mezâlim: Halkın şikayetlerini dinleyen ve haksızlıkları gidermeye çalışan bir mahkemeydi.

🏛️ Türk-İslam Devletlerinde Yönetim Anlayışı

• 👑 Hükümdar: Devletin başıydı. Ülkeyi yönetme yetkisine sahipti. Genellikle "Sultan", "Han", "Hakan" gibi unvanlar kullanırlardı.
• 🛡️ Vezir: Hükümdardan sonra en yetkili kişiydi. Devlet işlerinde hükümdara yardımcı olurdu.
• ✍️ Divan: Devlet işlerinin görüşüldüğü ve karara bağlandığı en yüksek yönetim organıydı.
• 💂 Ordu: Devletin güvenliğini sağlamakla görevliydi. Gulam sistemi, ikta sistemi gibi farklı askeri sistemler uygulanmıştır.
• 🕌 Şer'i Hukuk: İslam hukukuna dayalıydı. Aile, miras, ticaret gibi konuları düzenlerdi.
• ⚖️ Örfi Hukuk: Türk gelenek ve göreneklerine dayalıydı. Devletin çıkarlarını korumayı amaçlardı.

📚 Türk-İslam Devletlerinde Eğitim ve Bilim

• 🏫 Medreseler: Yükseköğretim kurumlarıydı. Din bilimleri, matematik, astronomi, tıp gibi çeşitli alanlarda eğitim verilirdi.
• ✍️ Kütüphaneler: Bilgiye erişimi kolaylaştıran önemli merkezlerdi. Birçok değerli eser burada korunurdu.
• 🔭 Rasathaneler: Astronomi çalışmalarının yapıldığı yerlerdi. Takvimler hazırlanır, yıldız hareketleri incelenirdi.
• 🧑‍🎓 Bilim İnsanları: İbn-i Sina, Farabi, Harezmi, Biruni gibi önemli bilim insanları yetişmiştir.

🎨 Türk-İslam Devletlerinde Sanat ve Mimari

• 🕌 Camiler: İslam mimarisinin en önemli örneklerindendir. Genellikle kubbeli ve minareli yapılar olarak inşa edilirlerdi.
• 🏰 Saraylar: Hükümdarların ikametgahıydı. Gösterişli ve büyük yapılar olarak inşa edilirlerdi.
• 🧱 Kervansaraylar: Ticaret yolları üzerinde yolcuların ve tüccarların konaklaması için inşa edilen yapılardı.
• 🌉 Köprüler: Ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla inşa edilen yapılardı.
• 📜 Hat Sanatı: Arap harflerini kullanarak yapılan güzel yazı sanatıdır.
• 🖼️ Tezhip Sanatı: Kitapları ve levhaları altın ve diğer renklerle süsleme sanatıdır.
• 🏺 Minyatür Sanatı: Küçük boyutlu, renkli resim sanatıdır.

🎼 Türk-İslam Devletlerinde Edebiyat

• 📖 Divan Edebiyatı: Arap ve Fars edebiyatının etkisiyle gelişen, süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür.
• 📜 Halk Edebiyatı: Daha sade ve anlaşılır bir dille yazılan, anonim eserlerden oluşan bir edebiyat türüdür.
• 📚 Mesneviler: Aşk, kahramanlık, dini konular gibi çeşitli konuları işleyen uzun şiirlerdir.
• 🎤 Şairler: Mevlana, Yunus Emre, Hoca Ahmet Yesevi gibi önemli şairler yetişmiştir.