Posner'ın program türleri, eğitim programları tasarlanırken ve analiz edilirken kullanılan temel bir çerçeve sunar. Bu model, bir eğitim programının farklı aşamalarını ve biçimlerini anlamak için kullanışlıdır. Genel olarak, Posner üç ana program türünden bahseder: Resmi Program, Uygulamadaki Program ve Gizli Program. Resmi Program, yazılı dokümanlarda, müfredat kılavuzlarında ve ders planlarında belirtilen, amaçlanan ve açıkça ifade edilmiş hedefler ile içeriği ifade eder. Bu, eğitimcilerin ne öğretmeyi planladıklarının resmi halidir.
Uygulamadaki Program ise, sınıf içinde fiilen neyin öğretildiğini ve nasıl öğretildiğini tanımlar. Öğretmenin uygulaması, kullandığı yöntemler ve sınıf dinamikleri, resmi programdan farklı bir gerçekliği ortaya çıkarabilir. Gizli Program ise, okulun sosyal ve kültürel ortamı yoluyla, planlanmadan öğrencilere aktarılan değerler, normlar, inançlar ve sosyal davranış kalıplarıdır. Öğrencilerin okul kurallarına uymayı öğrenmesi veya sınıf içi etkileşimlerden sosyal hiyerarşiyi içselleştirmesi, gizli programa örnek olarak verilebilir. Bu üçlü ayrım, bir eğitim programının sadece yazılı metinlerden ibaret olmadığını, dinamik ve çok katmanlı bir süreç olduğunu vurgular.
Posner, eğitim programlarını analiz etmek ve anlamak için farklı "program türleri" olduğunu öne sürmüştür. Bu türler, okulda planlanan ile gerçekte yaşanan öğrenmeler arasındaki farkı anlamamıza yardımcı olur. 🎯
Bu, yazılı olan ve resmiyet taşıyan programdır. Eğitim bakanlığı, okul yönetimi veya öğretmenler tarafından hazırlanan ders planları, müfredatlar, ders kitapları ve kılavuzlar bu kapsama girer. 🏫
Bu program, öğretmenin sınıf içinde fiilen ne yaptığıdır. Resmi programın, öğretmenin yorumu, sınıfın ihtiyaçları ve çevresel koşullar nedeniyle değişime uğramış halidir. ➡️
Bu, açıkça yazılı olmayan ancak öğrencilere aktarılan değerler, inançlar, tutumlar ve sosyal normlardır. Okulun kültürü, öğretmen-öğrenci ilişkileri, törenler ve kurallar yoluyla informal olarak öğretilir. 🤫
Bu, öğrencilerin ne öğrendiğini ölçmek için kullanılan sınavlar, projeler ve performans görevleridir. Genellikle "not" ile ilişkilendirilir ve okul sisteminde neyin değerli olduğunu gösterir. ✍️
Bu, öğrencinin programdan gerçekte ne anladığı ve ne öğrendiğidir. Diğer tüm program türlerinin nihai sonucudur. Her öğrenci, kendi ön bilgisi, ilgisi ve öğrenme stiline göre farklı şeyler edinebilir. 🧩
💎 Sonuç: Posner'in bu ayrımı, eğitim sürecinin sadece yazılı belgelerden ibaret olmadığını, çok daha karmaşık ve dinamik bir yapıya sahip olduğunu gösterir. Bir eğitim programını değerlendirirken bu beş türün de birbiriyle nasıl etkileşim içinde olduğuna bakmak gerekir.
