Kuvvetin Şekil Değiştirici Etkisi Nedir?
Bir cisme uyguladığımız kuvvet, o cismin şeklini değiştirebilir. Buna kuvvetin şekil değiştirici etkisi denir. Günlük hayatta bunun birçok örneğini görürüz.
Şekil Değişikliği Kalıcı veya Geçici Olabilir
Kuvvet uyguladığımız bazı cisimler, eski haline döner. Bazıları ise bir daha eski haline dönemez.
- Geçici Şekil Değişikliği: Kuvvet kalkınca cisim eski haline döner.
- Kalıcı Şekil Değişikliği: Kuvvet kalktıktan sonra bile cisim eski haline dönemez.
Geçici Şekil Değiştirmeye Örnekler
- Yayı çekmek veya sıkıştırmak: Yayı çektiğimizde uzar, bıraktığımızda eski haline döner.
- Süngere basmak: Süngeri sıktığımızda şekli değişir, bıraktığımızda tekrar şişer ve eski halini alır.
- Lastiği germek: Lastiği iki taraftan çektiğimizde uzar, bırakınca eski haline döner.
Kalıcı Şekil Değiştirmeye Örnekler
- Kâğıdı buruşturmak: Kâğıdı buruşturduğumuzda, onu tekrar düzeltsek bile tamamen eski pürüzsüz haline dönemez.
- Oyun hamuruna şekil vermek: Hamuru sıkıştırıp top, kuş gibi şekiller yaparız. Bu şekil kalıcıdır.
- Kalemi kırmak: Kaleme kuvvet uygulayıp kırdığımızda, kalem bir daha eski bütün haline dönemez.
- Teneke kutuyu ezmek: Bir içecek kutusunu ayağımızla ezdiğimizde şekli kalıcı olarak değişir.
Kuvvetin bu etkisini anlamak, cisimlerin özelliklerini ve günlük hayatta karşılaştığımız birçok olayı anlamamıza yardımcı olur.
