Maun Suresi, Kur'an-ı Kerim'in 107. suresidir ve 7 ayetten oluşan kısa ama son derece çarpıcı mesajlar içeren bir suredir. Adını, son ayetinde geçen ve "yardım, zekat, küçük yardımlaşma" anlamlarına gelen "maun" kelimesinden alır. Mekke döneminde indirildiği kabul edilir. Sure, özünde iman-amel bütünlüğünü ve gerçek dindarlığın ne olduğunu sorgulayan bir manifesto gibidir.
(Meal, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın mealinden özetlenerek verilmiştir.)
"Dini yalan sayanı gördün mü? İşte o, yetimi itip kakar; yoksulu doyurmaya teşvik etmez."
Sure, şaşırtıcı bir şekilde "dini yalanlayan" kişinin portresiyle başlar. Burada kastedilen, sadece ateist veya inançsız biri değil, aynı zamanda dini pratiklerini yerine getirdiği halde onun sosyal ve ahlaki sorumluluklarını görmezden gelen, dinin özünü inkar eden kişidir. Bu kişinin iki temel kötü özelliği vurgulanır: yetime merhametsizlik ve yoksulu gözetmeme.
"Vay haline o namaz kılanların ki, onlar namazlarını ciddiye almazlar (kıldıkları namazın bilincinde değillerdir). Onlar gösteriş yaparlar."
Bu ayetler, toplumda dindar görünen ama ibadetlerinin ruhundan uzak bir kesimi hedef alır. Namazı vakit geçirme, özensizce kılma ve en önemlisi, sadece başkaları görsün diye (riya) kılma davranışı şiddetle kınanır. Bu, ibadetin şekilcilikten çıkıp, samimi bir kalp ve bilinçle (ihuşşu) yapılması gerektiğinin altını çizer.
"Ve onlar, en küçük bir yardımı (maunu) dahi esirgerler."
Sure, başladığı gibi toplumsal bir davranışla son bulur. "Maun", komşuya verilen bir kap yemek, ödünç verilen bir eşya gibi gündelik, küçük ama anlamlı yardımlaşmaları ifade eder. Sure, dinin özünü kaybetmiş kişilerin bu basit iyilikleri bile cimrilikle esirgediklerini söyleyerek noktalar.
Maun Suresi, bizi sürekli bir öz-eleştiriye davet eder: "Namazlarımı özenle ve samimiyetle kılıyor muyum? Dua ve ibadetlerim sadece bir alışkanlık veya gösterişten mi ibaret? Çevremdeki ihtiyaç sahiplerine, komşularıma karşı duyarlı mıyım? Küçük bir iyiliği bile esirger miyim?" Bu sorular, surenin mesajını hayatımıza taşımamıza yardımcı olacaktır.
Özetle, Maun Suresi, kısa olmasına rağmen, din anlayışımızda bir devrim yaparak, gerçek dindarlığın merhamet, samimiyet ve paylaşma olduğunu bizlere hatırlatan eşsiz bir öğüttür. 🕊️
