# Medyan (Ortanca) Nedir?
📊 İstatistiğin Güçlü Ölçüsü: Medyan
İstatistikte merkezi eğilim ölçülerinden biri olan medyan, bir veri setinin ortadaki değerini ifade eder. Veriler küçükten büyüğe sıralandığında tam ortada kalan değer medyan olarak adlandırılır.
🎯 Medyan Nasıl Hesaplanır?
Medyan hesaplamak için izlenmesi gereken adımlar:
- 📈 1. Adım: Verileri küçükten büyüğe doğru sıralayın
- 🔍 2. Adım: Veri sayısının tek veya çift olmasına göre işlem yapın
- 📐 3. Adım:
- Tek sayıda veri varsa: Tam ortadaki değer medyandır
- Çift sayıda veri varsa: Ortadaki iki değerin ortalaması medyandır
🧮 Medyan Hesaplama Örnekleri
✨ Örnek 1: Tek Sayıda Veri
Veri seti: 5, 8, 3, 12, 7, 9, 4
Sıralı hali: 3, 4, 5, 7, 8, 9, 12
Medyan = 7 (7 veri olduğu için 4. sıradaki değer)
✨ Örnek 2: Çift Sayıda Veri
Veri seti: 15, 22, 18, 25, 30, 20
Sıralı hali: 15, 18, 20, 22, 25, 30
Medyan = (20 + 22) ÷ 2 = 21
⭐ Medyanın Avantajları
- 🚫 Aykırı değerlerden etkilenmez - Uç değerler medyanı değiştirmez
- 📊 Simetrik olmayan dağılımlar için ideal - Çarpık dağılımlarda ortalamadan daha iyi temsil eder
- 💯 Yüzdelik hesaplamalarda kullanılır - Medyan %50'lik yüzdelik dilime eşittir
🔍 Medyan vs Ortalama: Hangisi Ne Zaman Kullanılır?
Ortalama tüm verileri dikkate alırken, medyan sadece sıralamayı dikkate alır. Bu nedenle:
- 🏠 Gelir dağılımı analizlerinde medyan daha gerçekçidir
- 📈 Simetrik dağılımlarda ortalama ve medyan birbirine yakındır
- 🎯 Aykırı değerler varsa medyan daha güvenilirdir
💼 Medyanın Gerçek Hayatta Kullanım Alanları
- 💰 Gelir dağılımı analizi - Ülke gelir seviyelerinin belirlenmesi
- 🏡 Konut fiyatları - Bir bölgedeki ev fiyatlarının temsili değeri
- 🎓 Eğitim istatistikleri - Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi
- 🩺 Tıp araştırmaları - Hastalık süreleri, tedavi yanıtları
Medyan, istatistiksel analizlerde özellikle aykırı değerlerin bulunduğu durumlarda veri setini daha iyi temsil eden güçlü bir merkezi eğilim ölçüsüdür.
