📝 Net İyon Denklemi Nedir?
Net iyon denklemi, bir kimyasal tepkime sırasında gerçekte değişime uğrayan iyonları ve molekülleri gösteren bir denklemdir. Seyirci iyonları (reaksiyona katılmayan iyonlar) içermez ve tepkimenin özünü ortaya koyar.
🎯 Net İyon Denklemi Yazma Adımları
- ✅ 1. Adım: Dengelenmiş moleküler denklemi yazın.
- ✅ 2. Adım: Suda çözünen güçlü elektrolitleri iyonlarına ayırarak tam iyon denklemini yazın.
- ✅ 3. Adım: Her iki tarafta aynı olan seyirci iyonları silin.
- ✅ 4. Adım: Kalan türleri kullanarak net iyon denklemini yazın ve denklemi dengeleyin.
🧪 Örnek Üzerinde İnceleyelim
Örnek: Gümüş nitrat (AgNO₃) ve sodyum klorür (NaCl) çözeltilerinin tepkimesi
📌 1. Adım: Dengelenmiş Moleküler Denklem
AgNO₃(aq) + NaCl(aq) → AgCl(s) + NaNO₃(aq)
📌 2. Adım: Tam İyon Denklemi
Güçlü elektrolitleri iyonlarına ayırıyoruz:
Ag⁺(aq) + NO₃⁻(aq) + Na⁺(aq) + Cl⁻(aq) → AgCl(s) + Na⁺(aq) + NO₃⁻(aq)
📌 3. Adım: Seyirci İyonları Belirleme
Her iki tarafta da bulunan iyonlar: Na⁺ ve NO₃⁻
Bunlar seyirci iyonlardır ve denklemden çıkarılır.
📌 4. Adım: Net İyon Denklemi
Ag⁺(aq) + Cl⁻(aq) → AgCl(s)
💡 Önemli Noktalar
- 🔬 Sadece güçlü elektrolitler iyonlarına ayrılır (kuvvetli asitler, bazlar ve çözünür tuzlar).
- 🚫 Zayıf elektrolitler, çökeltiler, gazlar ve su molekülleri ayrıştırılmaz.
- ⚖️ Net iyon denklemi hem atom hem de yük bakımından dengeli olmalıdır.
- 🧠 Net iyon denklemleri, çökelme, asit-baz ve redoks tepkimelerinde yaygın olarak kullanılır.
🎓 Pratik İpuçları
- ➡️ Çözünürlük kurallarını iyi öğrenin - hangi tuzların çözünüp çözünmediğini bilmek çok önemlidir!
- ➡️ Her zaman denklemin her iki tarafında aynı sayıda atom ve yük olduğunu kontrol edin.
- ➡️ Seyirci iyonları bulmak için her iyonun tepkime öncesi ve sonrası durumuna bakın.
