Noktalama işaretleri (Nokta, Virgül, Noktalı Virgül...) kullanım yerleri

Question

Noktalama işaretlerinin nerelerde kullanıldığını ezberlemekte zorlanıyorum. Özellikle nokta, virgül ve noktalı virgülün farklarını ve cümle içindeki görevlerini karıştırıyorum.

Answer 1

🎯 Nokta (.)

Nokta, Türkçede cümle sonlarında kullanılan ve temel işlevi cümlenin bittiğini belirtmek olan bir noktalama işaretidir. Anlatımın durulmasını ve düşüncenin tamamlanmasını sağlar.

📍 Kullanım Yerleri:

• 📚 Tamamlanmış Cümlelerin Sonu: Herhangi bir yargı bildiren ve anlam bütünlüğü taşıyan cümlelerin sonuna konur.
  

  Örnek: Bugün hava çok güzeldi.

• 🔢 Kısaltmaların Sonu: Bazı kısaltmaların sonuna konularak kelimenin kısaltıldığı belirtilir.
  

  Örnek: Dr. (Doktor), Yrd. Doç. (Yardımcı Doçent)
• 🗓️ Tarihlerde: Gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır.
  

  Örnek: 23.04.1920

• 🔢 Saat ve Dakika Arasında: Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için kullanılır.
  

  Örnek: 17.30

• ➕ Sayıların Yazımında: Dört ve dörtten çok rakamlı sayıların sağdan sayılmak üzere üçlü gruplara ayrılarak yazılmasında kullanılır.
  

  Örnek: 1.000, 1.000.000

✍️ Virgül (,)

Virgül, cümle içinde art arda gelen eş görevli kelime ve kelime gruplarını ayırmak, sıralı cümleleri birbirinden ayırmak ve anlam karışıklığını önlemek gibi çeşitli amaçlarla kullanılan bir noktalama işaretidir.

📌 Kullanım Yerleri:

• 🍎 Eş Görevli Kelimeler: Bir cümlede aynı görevi üstlenen kelimeleri ayırır.
  

  Örnek: Pazardan elma, armut, muz ve çilek aldım.

• 🔗 Sıralı Cümleler: Birden fazla cümlenin art arda sıralandığı durumlarda cümleleri birbirinden ayırır.
  

  Örnek: Geldim, gördüm, yendim.

• 🗣️ Hitap Kelimeleri: Cümle başında kullanılan hitap kelimelerinden sonra kullanılır.
  

  Örnek: Sevgili öğrenciler, sınavınız yaklaşıyor.

• ❗ Anlam Belirginliği: Anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.
  

  Örnek: Okumadan önce düşün, sonra karar ver.

• ❌ "Ve" Bağlacı Yerine: Bazı durumlarda "ve" bağlacı yerine kullanılabilir.
  

  Örnek: Güneş açtı, kuşlar öttü, her yer canlandı.

🧷 Noktalı Virgül (;)

Noktalı virgül, virgülden daha güçlü bir ayırma işlevine sahip olup, cümleler arasındaki anlam ilişkisini vurgulamak, ögeleri farklı türde olan sıralı yapıları ayırmak ve özellikle özne ile yüklem arasındaki karışıklığı gidermek gibi çeşitli amaçlarla kullanılır.

📍 Kullanım Yerleri:

• 📚 Cümleleri Ayırma: İçinde virgül bulunan sıralı cümleleri ayırmak için kullanılır.
  

  Örnek: At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.

• ➕ Farklı Türdeki Ögeler: Ögeleri farklı türde olan sıralı yapıları ayırmak için kullanılır.
  

  Örnek: Erkek çocuklara Ali, Veli; kız çocuklara Ayşe, Fatma adını verdiler.

• ❓ Anlam İlişkisi: Cümleler arasındaki anlam ilişkisini belirtmek için kullanılır.
  

  Örnek: Başarıya ulaşmak için çok çalıştım; sonunda istediğim yere geldim.