Osmanlı İmparatorluğu'nun Tanzimat Dönemi, sadece siyasi ve askeri alanda değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal hayatta da büyük değişimlere sahne oldu. Bu değişimlerin en önemlilerinden biri, hiç şüphesiz basın hayatının gelişmesiydi. İşte bu dönemde, Tercüman-ı Ahval gazetesi, Osmanlı'da bir ilki gerçekleştirerek özel sermaye ile kurulan ilk gazete olarak tarihe geçti.
Tercüman-ı Ahval, 22 Ekim 1860 tarihinde, Âgah Efendi ve Şinasi tarafından İstanbul'da kuruldu. Bu gazetenin yayın hayatına başlaması, Osmanlı basını için bir dönüm noktasıydı. Zira o güne kadar gazeteler genellikle devlet kontrolünde yayınlanırken, Tercüman-ı Ahval, özel bir teşebbüs olarak bağımsız bir yayıncılık anlayışını temsil ediyordu.
Tercüman-ı Ahval, yayın hayatı boyunca birçok önemli amaca hizmet etti. Bunların başında, halkı bilgilendirmek, kamuoyunu oluşturmak ve devlet ile millet arasında bir köprü kurmak geliyordu. Gazete, sadece haber vermekle kalmayıp, aynı zamanda toplumsal sorunlara da dikkat çekerek çözüm önerileri sunmaya çalıştı.
Tercüman-ı Ahval, Osmanlı toplumunda büyük bir etki yarattı. Gazete, halkın bilinçlenmesine, tartışma kültürünün gelişmesine ve modernleşme hareketinin yayılmasına önemli katkılar sağladı. Aynı zamanda, diğer gazetelerin de özel sermaye ile kurulmasına öncülük ederek Osmanlı basın hayatının gelişmesine zemin hazırladı.
Kısacası, Tercüman-ı Ahval, Osmanlı İmparatorluğu'nda basın özgürlüğünün ve modernleşme çabalarının sembolü olarak tarihe adını yazdırmıştır.