Otobiyografi Nedir?
Otobiyografi, bir kişinin kendi hayat hikâyesini kendisinin yazdığı bir edebi türdür. Yazar, kendi yaşamındaki önemli olayları, deneyimleri, duygu ve düşüncelerini okuyucuya aktarır. Bu yönüyle bir çeşit kişisel tarih çalışması olarak da değerlendirilebilir.
Otobiyografinin Temel Özellikleri
- Birinci Kişi Ağzından Yazılır: Otobiyografiler "ben" diliyle yazılır. Yazar, kendi hayatını anlattığı için doğal olarak hikâyenin merkezindedir.
- Gerçek ve Yaşanmış Olayları Konu Alır: Otobiyografide anlatılanlar kurmaca değil, yazarın başından geçen gerçek olaylardır. Bu nedenle nesnellik ve doğruluk önemlidir, ancak yazarın kendi bakış açısıyla şekillenir.
- Kronolojik Bir Sıra İzler: Anlatılan olaylar genellikle doğumdan itibaren ya da anlatılmak istenen döneme kadar olan süreci, tarihsel bir sıra içinde ele alır.
- Öznel (Subjektif) Bir Bakış Açısı Vardır: Yazar, olayları kendi duygu, düşünce ve yorumlarıyla aktarır. Aynı olayı yaşayan başka biri farklı şekilde anlatabilir. Bu, otobiyografinin doğasında vardır.
- İtiraf ve Özeleştiri Niteliği Taşıyabilir: Yazar, geçmişte yaptığı hataları, pişmanlıklarını veya başarılarını samimi bir şekilde okuyucuyla paylaşabilir. Bu, metne içtenlik katar.
- Belgelere ve Kanıtlara Dayanabilir: Yazar, anlattıklarını güçlendirmek için mektup, fotoğraf, günlük, resmi belge gibi materyallere başvurabilir.
- Dil, Açıklayıcı ve Sade Olma Eğilimindedir: Amacın kendi hayat hikâyesini anlatmak olması, genellikle süslü ve sanatlı bir anlatımdan ziyade, açık ve anlaşılır bir dilin kullanılmasına yol açar.
- Yazarın İç Dünyasını Yansıtır: Otobiyografi, sadece dış olayların bir listesi değildir. Yazarın o olaylar karşısındaki hisleri, psolojik durumu, değer yargıları ve kişisel gelişimi de metne yansır.
Otobiyografi ile Benzer Türler Arasındaki Farklar
Biyografi: Başka bir kişinin hayatını, bir araştırmacı titizliğiyle ve genellikle daha nesnel bir bakış açısıyla anlatır. Otobiyografide yazar kendini anlatır.
Anı (Hatıra):b> Anı türü, yazarın hayatının belirli bir kesitini veya tanık olduğu önemli olayları konu alır. Otobiyografi ise genellikle hayatın büyük bir bölümünü veya tamamını kapsayan daha geniş bir çerçeveye sahiptir.
Günlük: Günlükler, olayların yaşandığı anda yazılır ve duygular daha tazedir. Otobiyografi ise geriye dönük bir bakışla, olaylar üzerinden zaman geçtikten sonra yazılır ve bir değerlendirme içerir.
Sonuç
Otobiyografi, bir kişinin kendi kaleminden çıkan, gerçek ve öznel bir yaşam öyküsüdür. Temel amacı, yazarın kendisini ve hayat yolculuğunu okuyucuya samimi bir şekilde aktarmak, bazen de gelecek nesillere bir miras bırakmaktır.
