📚 Öznel ve Nesnel Anlatım
Bir cümledeki yargının kişisel düşünce, duygu veya yorum içerip içermemesi, onu öznel veya nesnel yapar. Bu ayrım, özellikle KPSS Türkçe sorularında sıkça karşımıza çıkar.
🎯 Öznel Anlatım (Öznel Cümleler)
İfadenin kişiden kişiye değişebilen, kanıtlanamayan ve söyleyenin kendi duygu ve düşüncelerini yansıtan yargılar içerdiği cümlelerdir.
Özellikleri:
- ✅ Yorum ve değerlendirme içerir.
- ✅ "Bence, bana göre, galiba" gibi ifadeler barındırabilir (her zaman açıkça yazılmaz).
- ✅ Doğruluğu veya yanlışlığı kişiden kişiye değişir; nesnel olarak kanıtlanamaz.
💡 Öznel Cümle Örnekleri:
- "Bu film, yılın en etkileyici yapımıydı." ➡️ (Bu bir yorumdur, başka biri aynı fikirde olmayabilir.)
- "Şehrin en güzel yeri, sahile inen o daracık sokaklardır." ➡️ ("Güzel" ifadesi kişisel bir beğenidir.)
- "Yazar, romanında inanılmaz derecede sıkıcı bir dil kullanmış." ➡️ ("Sıkıcı" göreceli bir yargıdır.)
🎯 Nesnel Anlatım (Nesnel Cümleler)
İfadenin herkes tarafından kabul edilen, kanıtlanabilir, gözleme ve ölçüme dayalı yargılar içerdiği cümlelerdir. Kişisel duygu ve düşüncelerden arındırılmıştır.
Özellikleri:
- ✅ Yorum içermez; tarafsızdır.
- ✅ Bilgi ve veri aktarır.
- ✅ Doğruluğu veya yanlışlığı test edilebilir.
💡 Nesnel Cümle Örnekleri:
- "Türkiye'nin başkenti Ankara'dır." ➡️ (Kanıtlanabilir, tartışmasız bir bilgi.)
- "Kitap, toplam 250 sayfadan oluşuyor." ➡️ (Sayılabilir ve ölçülebilir bir veri.)
- "Yazar, bu romanını 1954 yılında yayımlamıştır." ➡️ (Tarihsel, kanıtlanabilir bir olgu.)
📌 KPSS'de Nasıl Sorulur?
Genellikle "Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öznel/nesnel bir anlatım vardır?" veya "Aşağıdakilerden hangisi nesnel bir yargı içermektedir?" şeklinde sorular gelir.
🎯 Çözüm Tekniği:
- ✅ Cümleyi okuyun ve kendinize sorun: "Bu cümlenin doğruluğu herkes tarafından kabul edilir mi? Kanıtlayabilir miyim?"
- ✅ Cevap "Evet" ise cümle nesnel, "Hayır, bu kişisel bir görüş" ise özneldir.
- ✅ Cümlede "en güzel, çok sıkıcı, harika, kötü" gibi beğeni veya yargı bildiren sıfat ve zarfları arayın. Bunlar genellikle öznel anlatımın ipuçlarıdır.
Örnek Soru: "Aşağıdaki cümlelerin hangisinde nesnel anlatım vardır?"
Cevap Anahtarı: İçinde kişisel yorum bulunmayan, sadece bilgi veren cümleyi seçin.
