Sabit nedir (Kodlama)

Question

Kod yazarken bazı değerlerin hiç değişmemesini isteriz. İşte bu değişmeyen değerlere sabit diyoruz. Örneğin pi sayısı veya indirim oranı gibi değerleri sabit olarak tanımlarız ki programın her yerinde aynı kalsın.

Answer 1

📚 Sabit (Constant) Nedir? - Kodlama Ders Notu

Merhaba! Bugünkü dersimizde, programlamanın temel yapı taşlarından biri olan "Sabit" (Constant) kavramını detaylıca inceleyeceğiz. Bu kavramı anlamak, daha güvenli, okunabilir ve sürdürülebilir kod yazmanın ilk adımlarından biridir.

🎯 Sabitin Tanımı

Bir sabit, programın çalışması boyunca değeri bir kez atandıktan sonra asla değiştirilemeyen veri saklama birimidir. Değişkenlerden (variable) en temel farkı budur.

⚖️ Sabit vs. Değişken: Temel Fark

• ✅ Sabit (Constant): Değeri "tanımlandığı yerde" belirlenir ve program boyunca değişmez. (Örn: Pi sayısı, gün sayıları)
• 🔄 Değişken (Variable): Değeri programın akışı içinde istediğimiz zaman değiştirilebilir. (Örn: Kullanıcı yaşı, sayaç değeri)

🔧 Neden Sabit Kullanırız? (Avantajları)

• 🛡️ Güvenlik: Yanlışlıkla değiştirilmesini önler, hataya dayanıklılığı artırır.
• 📖 Okunabilirlik: MAX_USER_COUNT = 100 yazmak, kod içine 100 sayısını doğrudan yazmaktan daha anlamlıdır.
• 🔧 Bakım Kolaylığı: Sabitin değerini sadece bir yerden değiştirerek, tüm programda güncelleme yapabilirsiniz.
• 🧠 Performans İpucu: Derleyiciler/Yorumlayıcılar, sabit değerleri önceden bilebilir ve optimizasyon yapabilir.

📝 Sabit Tanımlama Örnekleri (Farklı Dillerde)

🐍 Python'da Sabit (Geleneksel, tam kısıtlama yoktur)

Python'da gerçek bir sabit yoktur, ancak tüm harfleri büyük olan değişken adları sabit olarak kabul edilir (sözleşmesel).

PI = 3.14159
DATABASE_URL = "localhost:5432"

☕ Java'da Sabit (final anahtar kelimesi)

final double PI = 3.141592653589793;
final int MAX_SPEED = 120;

🟨 JavaScript'te Sabit (const anahtar kelimesi)

const BIR_SAAT = 3600; // saniye cinsinden
const SITE_ADI = "Kodlama Okulu";

🧮 C++'ta Sabit (const anahtar kelimesi)

const float GRAVITY = 9.81;
const int AY_SAYISI = 12;

🚨 Dikkat Edilmesi Gerekenler & En İyi Uygulamalar

• 📛 İsimlendirme: Sabit isimleri genellikle TAMAMEN_BÜYÜK_HARF ile ve alt çizgi (_) kullanılarak yazılır.
• 📍 Kapsam (Scope): Sabiti, ihtiyaç duyulduğu en dar kapsamda tanımlayın (global sabitlerden kaçının).
• 💡 Değer Atama: Değeri, tanımlandığı anda atanmalıdır (Java'da final değişkenler istisna olabilir).
• 🤔 Ne Zaman Kullanılmalı? Matematiksel formüller, yapılandırma ayarları, enum benzeri liste değerleri için idealdir.

✅ Özet

Sabitler, değeri program boyunca değişmeyen, güvenli ve anlamlı isimlendirilmiş veri tutuculardır. Doğru kullanıldığında, kodunuzun kalitesini ve güvenilirliğini önemli ölçüde artırırlar. Bir sonraki kodunuzu yazarken, kendinize şu soruyu sorun: "Bu değer hiç değişecek mi?" Cevabınız "hayır" ise, bir sabit kullanma zamanı gelmiş demektir!

👉 Ödev: En sevdiğiniz programlama dilinde, bir dairenin alanını ve çevresini hesaplayan basit bir program yazın. PI sayısını mutlaka bir sabit olarak tanımlayın.